Günlük hayatımızda özellikle de siyaset ve ekonomi konuşurken birçok kavramı bol bulamaç kullanır amma ve lakin ne manaya geldiğini tam bilmeyiz. Kavramlardan herkes başka başka şeyler anladığı içinde “körler sağırlar, birbirini ağırlar” misali bol bol konuşulur ama kimse kimse ile anlaşamaz.

Ben epeyce uzun bir zamandır siyaset ve ekonomi konularında çok kullanılan bazı temel kavramlar üzerinde ortak bir dil geliştirmeye kavramlara herkesin anlayacağı ortak bir anlam kazandırmaya çalışıyorum.

Bugün Cumhuriyet Bayramı hepimizi resmen anayasal olarak vatan sahibi vatandaş ve egemen yurttaş yapan Cumhuriyet’in ilanının yıl dönümü bende bu vesile ile Cumhuriyet ve Cumhuriyet ile eş anlamlı kavramlar olan Demokrasi ve Republic kavramlarını açıklayayım istedim.

Bakınız:

Cumhuriyet:

Cumhuriyet Arapça halk, kalabalık manasındaki cmhr / cumhūr kökünden gelir.

Cumhuriyet Osmanlı aydınları tarafından Republic sözcüğüne karşılık gelmek üzere bu Arapça kökten türetilmiştir.

Demokrasi:

Yunanca Demos yani halk ve Kratos yani güç, iktidar kelimelerinden türetilmiş ve egemenliğin halka ait olduğu yönetim biçimlerini tanımlayan kavramdır.

Demokrasi veya Türkçe karşılığı ile el erki halkın yasa yapma, kural koyma, yönetme ve yargılama hakkına sahip olduğu rejimdir.

Republic:

Latince res publica 'kamuya ait şey' veya 'halkın şeyi' sözcüklerinden türetilmiş, siyasi gücün yani egemenliğin halka ait olduğu yönetim biçimini tanımlayan kavramdır.

Terim Yunanca politeia kelimesinin Latin çevirisinden kaynaklanmaktadır. Ciçero, politeia'yı res publica olarak çevirmiş ve bu çeviri kabul........

© Yeniçağ