Tarihte kurumsal devlete sahip olan ülkeler daha uzun ömürlü ve sürdürülebilir olmuştur.

Türklerde töre ve hukuk, devlet sisteminin temelini oluşturur. Töre yazılı olmayan ama toplum içinde kabul görmüş bir hukuk düzenidir. Töre, devletin sürekliliğini sağlar ve hükümdarın bile üzerinde bir otorite olarak kabul edilmiştir. Töreye göre yönetimde adalet, eşitlik ve halkın refahı esas alınmıştır.

Çağımızda devlet denilince, prensip olarak, kurumsal devlet anlaşılır.

Diktatörlerin ceberrüt devleti ve/veya parti devleti, popülist devletleri kazaya uğramış istisna olarak kabul ediyorum.

Söz gelimi Hitler Almanya’sında devlet, yada Stalinin sovyet devleti kurumsal devletler değildir ve bu nedenle er veya geç dağılmıştır.

Türkiye de kurumsal devlet anlayışına aykırı birçok uygulama oldu, oluyor. Bunlar arasında en önemli olanları aşağıda yer alıyor.

Önce devlet 1980 darbesi ile yara aldı. Sonrasında Fetö cemaati ve benzeri tarikat ve cemaatler şeklinde dini kullanan çıkar odakları oluştu ve kurumsal devleti zayıflattılar.

Ak parti öncesi demokrasi ortamından yararlanan, sonrasında iktidarın destek verdiği Fetullah Gülen cemaati, askeri okullara girişte soru çaldı, dağıttı. Polis kadrolarını kontrol altına aldı. Devlette liyakatı engelledi.. Kurumsal devlet yara aldı.

2. Başkanlık sisteminde, denetim sistemi........

© Yeniçağ