İsimlendirilmiş asırlar insan zihninde hoş lezzetler bırakır. Meselâ 17. Asır için “Akıl Çağı” denir. 18.Asır için ise “Aydınlanma Çağı” kullanılır. Lâf 20.Asra geldiğinde ne demek lâzım gelir? Târihçi Hobsbawn biraz da ironik olarak ona “Kısa Yüzyıl”ismini yakıştırmıştır.

Diğer taraftan bir şeyi akılda tutmak gerekiyor. Kronolojik hesaplar asırları târif etmiyor. Evet,20.Asır zannedildiği gibi 1900’de başlamadı; tıpkı 19.Asrın 1800’de başlamadığı gibi. Şahsî düşüncem, eğer hipotetik bir başlangıç tâyin etmek iktizâ ederse 19.Asır daha 18.Asır kronolojik olarak nihâyete ermeden, 1789 Fransız Devrimi ile başladı. Ben ona “Asırların Kraliçesi” derim. Sona ermesi ise iki büyük harbin sonunda gerçekleşti. Bu da bizi kronolojik olarak 1945’e getiriyor. 20.Asır ise 1945’de başlayıp 1989’da Duvar’ın yıkılması ve arkasından Sovyet sisteminin çöküşü ile hitâma erdi. Evet hayli kısa ve güdük bir asır bu. 21.Asır için ise 2000’i beklemeye hâcet yok. 1989’da başladı ve elyevm devâm ediyor.

20.Asrın ekonomik cephesine bakacak olursak , bunun yoğun bir şekilde Keynesgil bir politik ekonomi olduğunu söyleyebiliriz. Millî gelir, tam istihdam, büyüme gibi makroekonomik dengeleri gözeten bir kavram setine oturur. . 19.Asrın o haşin, ulusları, sınıfları döven, sopayla disipline eden devlet dönüşmüş, ekonomik hayâtın dengesizliklerine müdâhale eden, sermâye birikiminden ulusa pay aktaran sosyal devlet olarak devreye girmiştir. Denge kavramı burada kendisini derinden hissettiriyor. Ekonominin, piyasaların görünmez eli olmadığını , kendi başına bırakıldığında ağır dengesizlikler doğurduğunu kabul eden; başka bir ifâde ile ekonomilerin değişim değeri olarak politikayı devreye sokan bir dinamiktir bu.

Evet, târihin kâhir ekseriyetinde politika devletten........

© Yeni Şafak