Kur’ân’ın özeti olarak Fâtiha

Mushaf-ı Şerif, Fâtiha Suresi ile başlar. Yedi kısa cümleden oluşan bu mübarek sure; uluhiyet, nübüvvet ve ahiret konularını içermesi itibarıyla Kur’ân’ın bir nevi özetidir. Önce Hak Teâlâ’nın en kuşatıcı sıfatları zikredilir; ardından kulun niyazı gelir. O’nun şu üç sıfatı hatırlatılır: Rabbu’l-âlemîn, er-Rahman er-Rahîm ve Mâliki yevmi’d-dîn. Birincisi, O’nun tüm evreni yaratan, yaşatan; tür farkı olmaksızın tüm canlıların; inanç, ırk ve renk ayırımı gözetmeden cümle mahlûkatın terbiye edicisi olan, -tabiri caizse- bakımını yapan ve ihtiyaçlarını gideren bir varlık olduğu mesajı verilir. Bu sureyi okuyan insana şu hatırlatılır: Senin yönelmiş olduğun, niyaz ettiğin Allah, sadece senin ve senin inancına mensup olanların değil, tüm insanların Rabbi’dir. Dolayısıyla O’na yönelirken, sanki tüm mahlûkat adına O’nun huzurundaymış gibi hissetmelisin veya tüm mevcudatın aslında her an O’nun Rab’liğinin tasarrufu altında olduğunu düşünmelisin. İşte sen, böyle bir Rabb’in huzurundasın.

Akabinde, O Rabb’in en önemli sıfatının merhamet olduğunu vurgulamak üzere iki ismi zikredilir. O’nun Rab’liğini, rahmet tecellileri olarak göstermek istediğini, kullarının kendisini rahmâniyet ve rahîmiyetiyle tanımalarını istediğini vurgular. Sonrasında, bu hayat bittiğinde O’nunla münasebetimizin kesilmeyeceğini, bilakis bu dünyadayken yapıp ettiklerimizin hesabını vermek üzere O’nun huzuruna gideceğimizi hatırlatır. “Yalnızca Sana kulluk eder ve yalnızca Sen’den meded umarız.” ifadesiyle, kulluğun özünün yalın bir tevhid inancı olduğu vurgulanır. Surenin ikinci bölümü ise, bu dinin yeni bir din olmadığını, bu yolda kendi başımıza buyruk bir şekilde yürüyemeyeceğimizi, bu dine inanmanın, kadim bir geleneğin takipçisi ve büyük bir ailenin ferdi olmak anlamına geldiğini hatırlatırcasına, ilk insandan itibaren tevhid inancına sahip olanların/sırât-ı müstakîmdekilerin izinden yürümeye talip olmamız gerektiğini öğretir.

Kur’ân’ın Rehberliğinden Kimler Yararlanabilir?

Bakara Suresi, Hikmetli Kitab’ın hidayet rehberi olduğunu ifade ederek başlar. Hani Fâtiha’da “Bizi doğru yola ilet ya Rabbi!” diye niyaz ediyoruz ya. İşte o talebimizin cevabı olarak âdeta şöyle denilir: “Ey kulum! İstediğin rehberlik ve hidayet, bu Kitap’ta! O’nun mesajlarını anlamaya çalışırsan arzuladığın doğru yola ulaşırsın.” Sonra da onun rehberliğinden hakkıyla istifade edebilmek için insanda şu özelliklerin olması gerektiği ifade edilir: 1. Ruhumuzu karartacak günahlardan korunmak (takva) 2. Gayba iman 3. Namazı düzgün kılmak 4. Allah’ın kendisine bahşetmiş olduğu........

© Yeni Şafak