menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Atatürk neden Cumhuriyet’i kurdu?

13 1
30.10.2025
"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir."

Bu yazımızda 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı vesilesiyle temel bir soruya cevap arayacağız:

"Mustafa Kemal Atatürk neden Cumhuriyeti kurdu? Neden rejim olarak Cumhuriyeti tercih etti?"

İMPARATORLUĞUN ÇÖKÜŞÜ VE HALKIN YOK SAYILIŞI

Atatürk'ün yaşadığı dönem, yalnızca savaşların değil, yönetim anlayışının da iflas ettiği bir dönemdi.

Osmanlı'nın son yüzyılında egemenlik bir hanedanın ve küçük bir zümrenin elinde toplanmıştı. Halkın yönetime katılması mümkün değildi.

Birinci Dünya Savaşı sonrasında işgal altındaki bir Anadolu'da, halk kendi kaderini tayin etme gücünü ilk kez ulusal direnişle kazandı.

Atatürk bu süreçte şunu gördü:

"Millet, kaderini kendi ellerine alınca yenilmez olur."

İşte bu gözlem, Cumhuriyetin doğuş fikridir.

Cumhuriyet, sadece bir yönetim biçimi değil; yüzyıllarca susturulmuş bir milletin iradesini yeniden diriltme iradesidir.

ATATÜRK'ÜN ZİHNİNDEKİ MODEL: HALKIN EGEMENLİĞİ

Atatürk'ün düşüncesinde Cumhuriyet, halkın yalnızca seçme değil, söz ve karar sahibi olma rejimidir.

Nitekim kendisi şöyle demiştir:

"Türk milletinin karakterine ve adetlerine en uygun olan idare, Cumhuriyet idaresidir."

(Nutuk, 1927)

Bu söz, bir "ideolojik tercih"ten çok, sosyolojik bir tespittir.

Atatürk milleti........

© Yeni Mesaj