Ahd-i Millî, yahut Mîsâk–ı Millî
Son Osmanlı Meclis–i Mebûsânı, 12 Ocak 1920’de işgal altındaki İstanbul’da toplandı.
Erzurum ve Sivas Kongresinde, millî sınırları belirleyen kararlar, Mebûsân Meclisi’ndeki bir kapalı oturumda “Ahd–ı Millî Beyannâmesi” adıyla kabul edildi: 28 Ocak 1920.
“Millî Yemin” anlamına gelen Meclis’in bu Beyannâmesi, 17 Şubat günü “Misâk–ı Millî” başlığıyla dünyaya ilân edildi.
“Misâk–ı Millî”, Birinci Büyük Harbin sonunu işaretleyen Mondros Mütarekesiyle (30 Ekim 1918) belirlenen sınırlar içinde yaşayan “Osmanlı İslâm çoğunluğu”nun bir ve bölünmez bütünlüğü anlamını taşıyordu.
Ne var ki, gelişen iç ve dış hadiseler, Misâk–ı Millî’nin tam manasıyla tatbik ve tahakkuk ettirilmesine imkân-fırsat vermedi.
«
28 Ocak 1920’de Mecliste kabul edilen Misâk–ı Millî’nin dünyaya duyurulması esnasında, Edirne Milletvekili Mehmet Şeref Beyin şu meâldeki takriri (önergesi) Meclis’te oybirliğiyle kabul edildi: “Ahd–ı Millî’nin dünya parlamentolarına ve memleket matbuatiyle cihan matbuatına tebliğ edilmesini ve tercihan müzakeresini teklif ederim... Milletimiz bizlere kendilerini temsil şerefini vererek buraya gönderdiği zaman, ilk vazife olarak, hayat........
© Yeni Asya
