Evrensel bilginin biricik kaynağı sayılabilecek kadar ileri giden wikipedia’ya Türkiye’den erişim yakın süre önce siyasî sebeplerle ve hoyratça engellenince çokları gibi bizim de âdeta elimiz ayağımız birbirine dolaşmıştı. Açıldı da rahatladık.

Wikipedia’nın birçok ansiklopedi maddesini tıkladığınızda sayfanın sonunda o maddenin bilgi kaynaklarından bazıları için şöyle bir cümle görürsünüz: “… (site) … tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.”

Bu makineyi ve web arşivciliğinin manasını anlamak için Wayback Machine’yi tıkladığınızda karşınıza çıkacak olan Wikipedia bilgisi de (sadece kısalttık) şöyle: “Wayback Machine, kâr amacı gütmeyen Internet Archive adlı kuruluş tarafından geliştirilmiş bir sayısal zaman kapsülüdür. Alexa Internet’ten derlenen içerikle çalışan, 1996 yılında oluşturulan ve 2001 yılında halka açılan Wayback Machine, kullanıcının ‘zamanda geriye’ gitmesini ve web sitelerinin geçmişte nasıl göründüğünü görmesini sağlar. Kurucuları Brewster Kahle ve Bruce Gilliat, Wayback Machine’i feshedilmiş web sayfalarının arşivlenmiş kopyalarını koruyarak ‘tüm bilgiye evrensel erişim’ sağlamak için geliştirdi. Wayback Machine önbelleğe alınmış web sayfalarını arşivlemeye 1996 yılında başlamıştır. 2009’un sonunda 38,2 milyondan fazla web sayfasını kayıt altına almıştı. 13 Mart 2023........

© Yeni Asya