Enver Paşa’nın şehâdeti ve Türk Devletleri Teşkilatı (4 Ağustos 1922)

HALİT KANAK

Enver Paşa; Birinci Dünya Savaşından sonra Bolşevik Rusların işgâline uğrayan Türkistan’a geldiğinde hedefinde esir edilmiş, toprakları ellerinden alınmış Türkleri bağımsızlığına kavuşturmak, onlara serbestçe ibâdetlerini yapabilecekleri ve insanca yaşayabilecekleri bir hayatı sağlamak, kısaca Türk Birliğini Turan’ı kurmak vardı.

Ancak hayalleri Belcivan’ın Âbıderyâ Köyü yakınlarındaki Çeğan Tepesinde 4 Ağustos 1922 cuma günü bir kurban bayramı sabahı Kızıl Ordu baskınında şehit düşmesiyle sekteye uğradı ama sona ermedi.

Onun izinden giderek ömrünü Türk-İslâm Dâvâsına vakfeden bu asil milletin evlatlarından Alparslan Türkeş’in, Türkçülük-Turancılık Dâvâsından yargılanmasına ve tabutluklarda işkencelerden geçmesine rağmen Enver Paşa’dan 22 yıl sonra 1944’te yaktığı meşâleyle yeniden canlandı, elden ele taşınarak yine Alparslan Türkeş’in Sovyetler Birliğinin 1991’de dağılmasının ardından kurduğu “Türk Devletleri Toplulukları ve İşbirliği Vakfı” TÜDEV üzerinden çığ gibi büyüyerek, Türk Dili Konuşan Devletler Zirvesi toplantılarına, oradan da Enver Paşa’nın şehit düştüğü günden tam yüz yıl sonra “Türk Devletleri Teşkilatı” adını alarak milyonların gönlüne “Turan” olarak girdi.

Rahmetli Alparslan Türkeş’in TÜDEV üzerinden organize ettiği Türk Dünyası Kurultaylarını, Almatı’da imzalanan anlaşmayla kurulan TÜRKSOY’un faaliyetleri ve Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanlarının İstanbul, Bişkek, Taşkent, Astana, Antalya Nahçıvan zirveleri takip etti.

2-3 Ekim 2009 tarihlerinde Nahçıvan’da yapılan bu son zirvede, Türk dili konuşan ülkelerin birbirine daha fazla kenetlenmesini sağlayan “Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi” (Türk Keneşi) kuruluşuna dair “Nahçıvan Anlaşması” imzalandı. Böylece yapı yeni bir ivme kazanarak, “Türk Konseyi” ismini almıştı.

Yeni ismiyle 21 Ekim 2011 Almatı’da yapılan Birinci Türk Konseyi zirvesini, 23 Ağustos 2012 tarihinde Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te düzenlenen ikinci zirve takip etti. Bu zirveden bir gün önce Türk Konseyi Dışişleri Bakanları toplantısında Türk Konseyi’nin resmi bayrağı kabul edilmişti.

Türk Konseyi’nin üçüncü ve dördüncü zirveleri sırasıyla; 16 Ağustos 2013 tarihinde Azerbaycan Gebele’de ve 5 Haziran 2014 tarihinde Bodrum’da düzenlendi.

Bunu 11 Eylül 2015 tarihinde Astana’da toplanan konseyin beşinci zirvesi takip etti. Altıncı zirve 2 Eylül 2018 tarihinde Kırgızistan'ın Çolpon-Ata şehrinde "Gençlik ve Ulusal Sporlar" temasıyla gerçekleştirildi. Yedinci zirve küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin desteklenmesi temasıyla 15 Ekim 2019 tarihinde Bakü’de düzenlendi.

Ancak 12 Kasım 2021 günü İstanbul-Demokrasi Adasında (Yassıada) yapılan zirvede alınan kararla Türk Tarihine geçecek “Türk Devletleri Teşkilâtı” adını alan yapı baş döndürücü bir hızla ilerleyerek Türk Dünyası Noterler Birliğine varana kadar 34 alanda protokollerini yaparak teşkilatlanmalarını tamamladı.

Organlar ise şu şekilde oluşturulmuştu. Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Aksakallılar Konseyi, Kıdemli memurlar Konseyi ve Sekreterya.

Sekretetya; 12 Kasım 2021 günü Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurulduğu gün üye ülkeleri başkanları; Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sayın Sadır Caparov, Türkmenistan Devlet Başkanı Sayın Gurbanguly Berdimuhammedov, Macaristan Başbakanı Sayın Viktor Orban, Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev, Genel Sekreter Sayın Baghdad Amreyev tarafından göndere ülke bayraklarını çekerek faaliyete soktukları Çemberlitaş’ta Arif Paşa Konağında yeni yerinde hizmete geçerek çalışmalara başladı, hâlen aynı yerde çalışmalarını sürdürmektedir.

KKTC ve Macaristan’lı 8 devletli bir yapıyla Türk Birliği’ni oluşturan Türk Devletleri Teşkilâtı’nın kurulması, bugünlere gelmesi elbette kolay olmadı. Enver Paşa’nın 100 yıl önce başlattığı, Alparslan Türkeş gibi yiğit insanların devam ettirdiği bir mücâdelenin ürünü olarak Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın çabalarıyla kurularak vücut bulmuş, dünyanın doğu-batı ekseninde güç merkezi haline gelen bir yapıdan bahsediyoruz.

Bu yapının kurulmasında emeği geçmiş herkesi minnetle anıyoruz. Bunun için canını vermekten çekinmeyen ve şehit edilişinin 103’üncü yılında rahmetle andığımız Enver Paşa’nın şehâdetinden kısaca bahsedelim.

ENVER PAŞA’NIN ŞEHÂDETİ

23 Kasım 1881 yılında İstanbul Cağaloğlu’nda devlet memurlarının yabancı dil öğrenmeleri için açılan eski Lisan Mektebinin (şimdiki Cağaloğlu Hüsamettin........

© Yeni Akit