28 Kasım 1544 Rüstem Paşa’nın sadâreti. Veliaht Şehzâde Mustafa’nın boğdurulmasına giden yol

HALİT KANAK

Günlerden 28 Kasım 1544 Cuma idi. O gün; Dünyanın en güçlü ülkesini ve ordularını yöneten “Divân-ı Humâyûn” hiç alışıla gelmemiş bir kavgaya sahne olmuştu. Sadrâzâm Süleyman Paşa ile üçüncü vezir Deli Hüsrev Paşa kavganın taraflarıydı. Ramazan Ayı ortalarıydı Kânûni tereddüt etmeden her ikisini de ânında azletti.

Yine tereddüt göstermeden aynı gün mührü dâmâdı Rüstem Paşa’ya verdi. Bundan sonra Rüstem Paşa’nın 1561’deki ölümüne kadar sürecek (iki yıl hariç) Sadrâzâm’lık görevi başlamış oluyordu..

Rüstem Paşa; Saraybosna yakınlarında Butmir adlı bir köyde doğmuş, ailesi ile birlikte İstanbul’a getirilerek Enderûn’da eğitim verilmiş, buradan Rikab Ağa’sı olarak çıkmıştı. Kânûni’nin 1526’daki dünyanın en kısa ve en kesin zaferi olarak bilinen Mohaç Meydan Muharebesine silahdar olarak katılmış, sonrasında İmrahor’luğa tayin olunmuştu.

Ardından Diyarbakır Beylerbeyi ve Anadolu Beylerbeyliği yaptı. Kubbealtı Vezirliğine çağrıldığında artık o üçüncü vezir olarak Divân-ı Hümâyûn üyesi olmuştu. Bu görevde iken Kânûni Sûltân Süleyman’ın Hürrem’den olma kızı Mihrimah Sûltân ile evlenerek Türk Hâkânı’na dâmât olur. Düğünü Şehzâde Bâyezid ve Şehzâde Cihângir’in sünnet düğünleri ile birlikte 26 Kasım 1539’da İstanbul’da At Meydanında yapılır.

Ancak bu o kadar kolay olmamıştır. Düğün arefesinde birileri Rüstem Paşa’nın cüzzamlı olduğunu Kânûni’nin kulağına fısıldayınca kendisini sarayın hassa hekimlerinden Mehmet Halife’nin önünde bulur.

Mehmet Halife muayene için gönderilen Rüstem Paşa’yı bir heyetin önünde baştan aşağı muayene eder, muayene sırasında paşanın gömleğinde görülen bit sayesinde evlenmesine izin verilir. Çünkü o günlerdeki tıp bilgisine göre bir cüzzamlının üzerinde bit barınamazdı. Bit bulunduğuna göre o cüzzamlı olamazdı.

Hemen halk arasında konuyla ilgili fıkralar üretilmeye başlanır. En meşhûru şu kısa beyittir:........

© Yeni Akit