menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yumurta mı tavuktan tavuk mu yumurtadan?

15 0
23.06.2025

İçinden çıkılmaz durumlar, sebep-sonuç ilişkileri gibi açmazlar için sıkça kullanılan kelime dizisidir bu... Enflasyon-faiz açmazı da zaman zaman bu minvalde tartışmaya konu oluyor. Yani, yüksek faiz enflasyonu düşürür mü, yükseltir mi? Pandemi öncesinde tek hanelerde olan enflasyon bizde de rekorlar kırdı. 1980'de yüzde 138,7 ve 1994'te yüzde 125 gibi rekorlarımız var maalesef ama özellikle son 23 yılın en yüksek enflasyonunu yüzde 85,51 ile Ekim 2022'de yaşadık. Eskiden olduğu gibi, bir üründe dün gördüğümüz fiyat ertesi gün ucuz kalmaya başladı. Fiyat algımız kalmadı, pahalı nedir, ucuzlukta seviye nedir; bilemez olduk. O dönemde ihracat ve üretimi destekleyip istihdamı artırmak ve tabii ki sürdürülebilir büyümeyi oturtmak amacıyla 'düşük faizi' merkeze alan bir politika yürütülüyordu. Bu sistemde paranın ucuz olduğunu gören birçok kişi, kuruluş, üretici ve iş adamı, krediye koştu. Ancak bu krediler yatırımdan çok gayrimenkul, altın ve döviz alımına gitti. Evler alındı, otomobil markaları yüksek talepten dolayı 6 ay sonrasına sıra yazdı, ikinci el fiyatlar sıfır araç fiyatının üzerine çıktı. AVM otoparkları, ‘ikinci el görünümlü sıfır’ araç doldu. Her şey çığırından çıktı. İç talep kadar dış talep de büyüktü. Deyim yerindeyse ne üretsen satılıyordu. Yarın aynı fiyattan bulamam diye korkan, alım yapıyordu. Sadece ev-araba değil, gıdada bile talep patlaması vardı. 40-50 yıl........

© Türkiye