İktisadi sistemler meselesi en az ve en zor anlaşılan konulardan biri. Bazıları sanki sınırsız sayıda iktisadi sistem varmış ve aralarından birini seçebilirmişiz, hiçbiri olmazsa keyfimize ve tercihlerimize göre yeni bir iktisadi sistem geliştirebilirmişiz gibi konuşabilmekte. Oysa iktisadi sistemler alanında sonsuz hareket kabiliyetimiz ve sınırsız bir tercih yelpazemiz yok. İnsanlığın bu evresinde daha önceki bilgi ve tecrübelere dayanarak seçebileceğimiz sınırlı sayıda ekonomik sistem var. Bunlar, esas itibarıyla, ideal modeller olarak, serbest piyasa ekonomisi ve komuta ekonomisi. Fiiliyatta ise çoğu zaman ikisinin bir karması olarak karma ekonomi ile karşı karşıyayız. Soğuk Savaş’ın sosyalizmin mağlubiyeti ve olduğu kadarıyla kapitalizmin zaferi ile sonuçlanması serbest piyasa ekonomisini öne çıkardı. Bugün aklı başında sosyalistler dahi serbest piyasa modelinin üretkenlik ve verimlilik bakımından sosyalist (faşist veya başka türlü) güdümlü komuta ekonomilerinden çok daha başarılı olduğunu kabul etmekte. Bu yüzden tartışmalar üretimden ziyade bölüşüm sorunları ve talepleri üzerinden yapılmakta. Serbest piyasanın ekonomisinin sistematiği nedir? Piyasa ekonomisi hangi temel kurumlara ve kurallara sahiptir? Bütün bunlar yeterince bilinmeyen konular. Ancak, bunların hepsinin hayatımıza değdiği ve refah seviyemizi etkilediği de bir gerçek.........

© Türkiye