Son yirmi üç yılı aşkın süredir Türkiye, siyasal iktidarın anayasal düzeni dönüştürme süreçlerine sahne olmaktadır. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarı, özellikle 2002 sonrası dönemde gerçekleştirdiği kurumsal ve anayasal müdahalelerle Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik, laik ve hukuk devleti niteliklerini ciddi biçimde zedelemiştir. Siyasal iktidar, dini söylemleri merkezine alan bir kimlik siyasetiyle meşruiyet üretmeye çalışmış; bu da toplumsal kutuplaşmayı ve devletin ideolojik yeniden yapılandırılmasını beraberinde getirmiştir.

AKP iktidarının en belirgin müdahalelerinden biri yargı kurumları üzerinde gerçekleşmiştir. 2010 anayasa referandumu ile Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) yapısında yapılan değişiklikler, yargının bağımsızlığına büyük zarar vermiştir. Bu süreçte yargı, yürütmenin etkisi altına alınmış; kuvvetler ayrılığı ilkesi işlevsiz hale gelmiştir (Venedik Komisyonu, 2017).

2010-2013 döneminde yargı büyük ölçüde Gülen yapılanmasının kontrolüne geçmiş, siyasi davalar bu kadrolar eliyle yürütülmüştür. Ancak 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi sonrası ilan edilen olağanüstü hal döneminde, iktidar bu kez eski işbirlikçisi olan bu yapıya karşı tasfiye süreci başlatmıştır. On binlerce hâkim ve savcının görevden alınması, FETÖ ile rekabetin bir sonucu olarak değil, esasen siyasal iktidarın kendi otoritesini mutlaklaştırma ve yargı üzerindeki denetimini pekiştirme arayışının bir parçası olarak gerçekleşmiştir. Yani bu tasfiye, devleti koruma kaygısından çok, iktidarı koruma stratejisinin bir uzantısıdır.

Boşalan kadrolar, büyük ölçüde yürütmeye sadakat esasına göre doldurulmuş; yargı organları bağımsız ve tarafsız bir yapıdan çıkarılmıştır. Günümüzde Türkiye’de yargı, iktidarın muhalefet, medya ve sivil toplum üzerindeki baskı araçlarından biri haline........

© Turkish Forum