Diğer

T24 Haftalık Yazarı

22 Haziran 2025

İsrail askeri uçakları geçtiğimiz hafta sabahın erken karanlığında, İran'ın Natanz şehri yakınlarındaki uranyum zenginleştirme komplekslerinden birine saldırı düzenledi. Haberlere göre İran, zenginleştirdiği uranyumu nükleer bombaya dönüştürme aşamasına doğru ilerliyordu. Ancak İran, çeşitli kereler bu iddiaları reddetmişti.

Hatırlarsanız, Manhattan Projesi'nin bilim lideri Fizikçi J. Robert Oppenheimer bir keresinde şöyle demişti: “Atom bombası gelecekteki savaş olasılığını dayanılmaz hale getirdi. Bizi bir dağ geçidine doğru giden çok dar bir yola soktu; ötesinde ise çok farklı bir dünya var."

Oppenheimer yanılmıyordu; atom bombası, beraberinde güç kavramını da sonsuza dek değiştirdi. Ülkeler bu gücü elde etmenin yollarını arar oldular. Öte yandan nükleer silahların varlığı aynı zamanda onların kullanımını da engelleyecekti; biliyorlardı ki eğer birisi bu gücü kullanırsa kendisi de, hatta tüm insanlık da zarar görecekti.

Derken uluslararası toplum rahatsız olmaya başladı ve nükleer silahların olmadığı bir dünya istemeye başladılar. Her ülkenin cephaneliğinde konuşlandırılmış savaş başlığı sayısını sınırlamak ve hatta sıfırlamak için baskı kurmaya başladılar. NPT bu baskı sonucu doğdu.

Uluslararası terminolojide kısa adı NPT (Treaty on the Non-proliferation of Nuclear Weapons) olan antlaşma, 1 Haziran 1968’te nükleer silahsızlanmanın sağlanması amacı ile imzaya açıldı ve 5 Mart 1970’te yürürlüğe girdi.

Antlaşmanın üç temel amacı vardı: Nükleer silahların yayılmasını önlemek; Dünya üzerindeki nükleer silah sayısını azaltmak ve nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılmasını sağlamak.

Bu antlaşma ile ilk nükleer denemesini 1 Ocak 1967 tarihinden önce yapmış olan Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin nükleer silah bulundurma hakkına sahip oluyordu. Bu ülkeler,........

© T24