Diğer

05 Ağustos 2025

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ‘Cuma hutbeleri’ ile ilgili uzun zaman önce bir söyleşi yapmıştım.

“Osmanlı'dan Cumhuriyet'e dinin araçsallaştırılması ve tek parti döneminde Cuma hutbeleri” konusunda doktora tezi hazırlayan Gülener Kırnalı o söyleşide şöyle demişti:

“Unutmayalım ki Cuma hutbesi dediğimiz metin Sünni erkeklere hitaben okunuyor. Cuma namazı sadece erkeklere farz olan bir namaz. … Müslüman ataerkil yapının içinde hutbelerin söylemsel niyeti de az çok şudur: “Ey Müslüman erkek! Ben sana uyman gereken kalıbı söylüyorum, sen de hem bu kalıba girmelisin hem de çevrendekileri bu kalıba sokmalısın.” Bu hutbelere özgü olmamakla birlikte her daim devletin seslenme biçimidir. Yani bir anlamda toplumun esas özneleri addedilen bu Sünni erkeklere şöyle bir görev veriliyor: Öncelikle devletin yarattığı normları uygulamak ve bu Sünni erkeklerin geniş yaşam alanlarında söz konusu normları yaygınlaştırmak. Sonrasında ise çevrelerindeki kadınlara ya da onlar gibi mümin olmayanlara veyahut “makbul vatandaş” olmayan farklı farklı unsurlara bu yaşam biçimini aktarmak, devletin istediği ve dayattığı normları iletmek.”

Diyanet’in 1 Ağustos tarihinde bütün il müftülüklerine gönderdiği ve kendisine bağlı 90 bin camide okutulan Cuma hutbesi, Gülener........

© T24