Diğer

28 Ekim 2025

Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in 30 Ekim’de başlayacak Türkiye ziyaretinin çerçevesini anlamak için Soğuk Savaş’ın bittiği döneme geri dönmek lazım.

Demir Perde'nin inmesiyle Avrupa kendini barış ortamında buldu ve barış temettüsünden yararlanıp savunma harcamalarını kıstı. Türkiye açısından ise tam tersi bir durum oluştu. Irak’tan Afganistan’a, Kafkaslardan Balkanlara, Türkiye kendini çok sayıda bölgesel kanlı çatışmanın ortasında buldu. Terörizmle mücadele de üstüne eklenince sadece sayıca büyük bir ordu değil, aynı zamanda günün şartlarına uyum sağlayacak donanımda askerî kuvvetler bulundurma zorunluluğu hissedildi.

Avrupa’nın tersine, Türkiye’nin savunma harcamalarını kısmak gibi bir lüksü ne yazık ki olmadı. 90’lı yıllardaki insan hakları ihlalleri nedeniyle Batı’dan gelen silah ambargoları ise yerli savunma sanayiine ağırlık verilmesini sağladı. Kötü komşu ev sahibi yaptırır, misali kötü silah tedarikçisi Türkiye’yi iyi silah üreticisi yaptırdı.

Sırtını NATO aracılığıyla Amerika’ya dayayan Avrupa, güvenliğini Amerika’ya ihale etmenin rahatlığıyla refahını artırabildi. Rusya’nın 2014'te Kırım’ı işgali, bu rahatlığın böyle devam etmeyeceğinin ilk sinyalini verse de bu sinyalleri almak Avrupa başkentlerinin işine gelmedi. Trump’ın birinci dönemi de yetmedi. Trump’tan önce Obama, sonra Biden, “Lüften savunma harcamalarını artırın” diye rica etti ama 'lütfen'ler işe yaramadı.

Rusya Ukrayna’yı işgal edip Trump “Ya elinizi taşın altına koyarsınız ya da ben sizi kurtarmaya gelmem” diye kükreyene kadar kulaklarının üzerine yattılar.

Şimdilerde ise etekleri tutuştu. Bir yandan Ukrayna’ya silah yetiştirmeye çalışırken bir yandan da kendi savunma sanayilerine yatırımları artırıyorlar. Çok hızlı davranma ihtiyacı duyuyorlar. Kaybedilen vakti bir an önce telafi etmek istiyorlar. Bolca silah almak, bolca silah üretmek istiyorlar. Ancak istendiği hızda ilerleme sağlamak hem teknik hem de zihniyet açısından o kadar da kolay değil.

Çok basit örnekler vereceğim. Hollanda’da bankanızın cep telefonunuzdaki aplikasyonu ile kamuya açık her şirketin hisselerini alıp satabiliyorsunuz; savunma sanayii hariç. Almanya ordusunu büyütmeyi planlıyor; zorunlu mu olsun,........

© T24