Diğer

02 Nisan 2025

RTÜK Başkanının bir yandan geçen hafta muhalefet tarafından İstanbul’da düzenlenen ve 2 milyon kişinin katıldığı büyük protestoyu yayınlamamaları için televizyon kanallarını yaptırım tehdidi ile önceden uyarması.

Diğer yandan Fatih Altaylı’nın YouTube’da yaptığı program için lisans alma zorunluluğu bulunduğunu söylemesi ciddi tepki doğurdu.

Bu bağlamda hukuken şunları tartışmak gerekiyor:

RTÜK Başkanının Üst Kurul adına önceden karar alma yetkisi var mı?

Henüz Üst Kurulun karar almadığı bir konuda ihsası reyde bulunabilir mi?

RTÜK adına Başkan karar alıyorsa diğer Üst Kurul üyeleri ne iş yapacak?

2 milyon kişinin katıldığı bir siyasi etkinliğin haber değeri yok mu?

Haber değeri olan böylesine büyük bir etkinliğin haber olarak verilmesi nedeniyle bunu yayınlayan kanallara RTÜK ceza verirse hukuka uygun olur mu?

YouTube, Instagram, FaceBook, TikTok gibi sosyal ağlar üzerinden yapılan paylaşımlar ve yayınlar için RTÜK’ten lisans almak gerekli mi?

RTÜK gibi bağımsız idari otoritelerin en önemli özelliği gerek siyasi iktidardan gerekse sektörel güç odaklarından bağımsız ve tarafsız bicimde düzenleme ve denetleme yapması.

Görevinin temel amacı ise vatandaşların ifade ve haber alma özgürlüklerini sağlamak.

Yani haber değeri olan olaylardan kitlelerin doğru bicimde haberdar edilmesini sağlamak ve yayınların kötüye kullanılmasını engellemek.

Hatta bu anlamda bizzat Anayasa ile güvenceye alınmış tek bağımsız üst kurul RTÜK.

Aynı nitelikteki üst kurullardan diğerleri (BDDK, EPDK, BTK, KİK, Rekabet Kurulu gibi) Anayasa’da düzenlenmemiş.

RTÜK Kanunu da çok açık bicimde RTÜK’ün idari acıdan özerk ve tarafsız olduğuna vurgu yapmış ve görevini yaparken bağımsız olduğunu belirtmiş.

Buradaki bağımsızlık hem siyasi iktidara karşı, hem de düzenlediği sektöre karşı.

Yani RTÜK’ün varlık nedeni bu bağımsızlık ve tarafsızlık.

Bu nedenle RTÜK üyeleri 6 yıllık görev süreleri bitmeden Hükümetçe görevden alınamıyor.

Hakimlere benzer yasal güvenceleri var.

Bu güvencenin karşılığı ise tarafsızlık ve bağımsızlık yükümlülüğü.

Yani eğer bir RTÜK üyesi veya başkanı (gerçi böyle bir şey dememiştir ama!) ‘Cumhurbaşkanının her sözünü emir telakki ederim’ derse yasal görev ve yükümlülüğünü açıkça ihlal etmiş olur.

Çünkü bu kurullar bilakis siyasi iktidardan emir almasınlar ve bağımsız olsunlar diye kurulmuş.

Tam da bunun için anayasal ve yasal güvence tanınmış.

RTÜK üyelerini TBMM seçiyor.

9 üye siyasi parti grupları tarafından belirleniyor.

Yani partilere kontenjan veriliyor.

Çoğunluk hep hükümette oluyor.

Halen 4 üye AKP, 2 üye CHP, 1’er üye MHP, İYİP ve DEM kontenjanından.

Yani çoğunluk Hükümet bloğunda.

Aslında bu da ciddi bir çelişki.

Hem siyasi kontenjan hem tarafsızlık........

© T24