Diğer

20 Ağustos 2025

Yazılarımda genel olarak ekonomi alanındaki konuları ele alıyor, bunları Türkiye’de ve dünyada olanlarla ilişkilendiriyorum. Bugün karar süreçleri ve strateji olarak tanımladığım odağa sadık kalarak , yeni iş modelleri, asset light-bilgi yoğun girişim konusunu ele alacağım. Daha önce ekonomi politikası, governance, yönetim bağlaimında tartışırken, bugün “girişimcinin” değer zinciri yönetimi ve iş modeli alanındaki davranışlarını ele alacağım.

Moda tasarımcısı olan Alex Akimoğlu 16 Ağustos 2025’te T24’te okuduğum yazısıyla, girişimcilik, yaratmak ne demek sorularını getirdi aklıma. Bunlar Değer Zincirinin Evrimi adlı kitabımın ana konularıdır. Akimoğlu yazısında 2013 yılından geçtiğimiz aylara kadar Anna Wintour’un maestroluğunda varlığını sürdüren Conde Nast’ın tarihçesine bakıldığında ise ilk yayın yönetmeninin Türk asıllı bir Rus olduğunu görüyoruz.

1896’da Ukrayna’da dünyaya gelen, Yusuf Agha adlı baba ile Anna Horoz adlı annenin yetiştirdiği, Mehemed Fehmy Agha (1896 Mykolayiv Ukrayna, 1978 Pennsylvania, ABD), Kiev’de [1]ekonomi okurken,[2] 1914 yılında Rusya’da doğan Konstrüktivizm akımının kodlarını dergi sayfalarına taşımış, moda yayınlarında grafik anlayışını yenileyerek metin ve görseller arasındaki ahenge yeni bir yorum getirmiştir.

Agha daha sonra Paris’te Modern Doğu Dilleri konusunda eğitim alıyor,[3] fotoğraf, tipografi ve bunlarla destekleyen fen konularında kendisini geliştiriyor. Dergicilik ndünyasına ışık tutmuştur. Vogue dergisinin Paris ve Berlin bürolarında yaptığı çalışmalar, bu derginin yayıncısı olan Condé Nast’ın ilgisini çekmiş, o dönemde geleneksel dergicilik anlayışını yıkarak Amerikan yayıncılığında yeni bir dönem başlatmıştır. Condé Nast, Agha’nın düzen tutkusunu, zevkli tercihlerini ve buluşçu yanını beğeniyor. Dr. Mehmet Fehmi Agha (1896-1978) 1928 yılında Vogue Berlin’de çalışmaya başlamış, dergiye getirdiği fütürist yaklaşımla Condé Nast’ın ilgisini çekerek Vogue New York’a transfer edilmiştir.

Agha’nın sonraki adımı 1929’da derginin New York ofisindeki tasarım yenilikleriyle Vanity Fair, House&Garden gibi hâlâ yayınlanmakta olan dergileri başlatıyor. 1943’te Agha Condé Nast’tan ayrılıyor ve grafik sanat danışmanlığına geçiyor. Ama Condé Nast grubuna getirdiği yenilikler devam ediyor.

Burada bir başka Türk’ün yine fizik, sabit sermaye yatırımı sınırlı ve bu kez yapay zekanın yol açtığı imkanlarla tekrar ABD’de nasıl bir isim haline geldiğini hatırlatacağım. 1985 İstanbul doğumlu olan Refik Anadol, Türkiye’de başladığı fotoğraf, video, görsel iletişim teknolojisi eğitimine ABD’de California üniversitesinde devam ediyor. Sanatını veriyi, yapay zekâyı ve mekânı dönüştürücü unsurlar olarak kullanan bir yaklaşım üzerine kurar. Onun için görünmez olanı görünür kılmak, belleği, zamanı ve mekânı yeniden yorumlamak sanatın temel görevidir. Büyük veri setlerini ve makine öğrenmesini kullanarak “veri heykeltıraşlığı” ve “mekânsal deneyim” üretir. Böylece bireysel hafızaların,........

© T24