Yeni kurulan Türk devleti, 24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması’yla uluslararası toplumda tanınır.

★★★

29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilir.

★★★

Şark’ta (Doğu’da), ilk kez demokratik bir cumhuriyet kuran Atatürk’tür.

Doğu’da, ilk kez din ile dünya işlerini ayıran Mustafa Kemal’dir.

★★★

Hilafet, ümmet düşüncesini esas alan bir kurumdu.

Milliyetçilik ve Milli Egemenlik düşüncesi üzerine kurulan, yeni Türkiye’nin bu orta çağ kurumuyla bağdaşması mümkün değildi.

Ve 3 Mart 1924’te, Halifelik kaldırılır.

★★★

Fransız eski başbakanı, 1933’te Ankara’dadır.

Çankaya’da, Atatürk’ü ziyaret eder.

Şunları söyler:

“Paşa, size nasıl hayran olmayayım. Ben Fransa’da laik program güden bir hükümet kurmuştum. Bu kabineyi, papazlar devirdi. Siz ise halifeliği kaldırdınız, laik bir devlet kurdunuz. Laikliği, bu topluma nasıl kabul ettirdiniz? Dehanızın büyük eseri, laik bir Türkiye Cumhuriyeti kurmak olmuştur.”

★★★

Atatürk, Osmanlı’nın çok uluslu yapısı yerine; tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet ilkeleriyle Türkiye Cumhuriyeti’ni kurar.

★★★

Atatürk’ün gerçekleştirdiği devrimin ana hedefi, bir ulus devletin, Türk ulusunun yaratılmasıdır.

★★★

Cumhuriyet’in kuruluş felsefesinin temelini ulus devlet, üniter devlet ve laik devlet yapısı oluşturur.

★★★

Ulus devlet anlayışı, etnik, dinsel ve mezhepsel temellere dayanmaz.

Ulus devlette, dil önemlidir.

★★★

Üniter devlette ise; tek bir ülke, tek bir egemenlik, tek bir ulus vardır.

★★★

1924 Anayasası madde 88’de vatandaşlık tanımı yer alır:

“Türkiye halkına, din ve ırk farkı gözetilmeksizin, vatandaşlık açısından ‘Türk’ denir.”

★★★

“Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türkiye halkına, Türk milleti denir” der, Atatürk.

Bu tanım; etnik, mezhep, din, cins ayrımı gözetmez.

Ayrıştırıcı değil, birleştiricidir.

★★★

Atatürk, en büyük Türk milliyetçisidir:

“Biz doğrudan doğruya milliyetseveriz Türk milliyetçisiyiz.”

“Biz Türk’üz, tam anlamıyla Türk’üz. İşte o kadar. Bize iyi müslüman olmak yeterlidir” der, Atatürk.

★★★

1924 Anayasası madde 2:

“Türkiye devletinin resmî dili........

© Sözcü