Osmanlı ordusu, Sarıkamış, Selim ve Kars arasında toplanan Rus ordularını imha planıyla Enver Paşa komutasında meşhur Sarıkamış Harekâtını başlatmıştı. Enver Paşa, bir kuşatma harekâtıyla Rus ordusunun yok edilmesini, böylece 40 yıldır düşman elindeki Kars’ın ve Sarıkamış’ın kurtarılmasını istiyordu.
Osmanlı Genelkurmay Başkanı Fridrich Bronsart von Schellendorf ve Alman subayları da aynı düşüncedeydi.
Rusları hiç beklemedikleri bir yerden, Allahüekber dağlarından aşarak vuracak ve Kars‘ı yeniden vatan topraklarına katacaklardı. Bu dağların yer yer 2-3 bin rakımlı geçitlerinde ısı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşüyordu. Türk askerlerinin büyük bölümü ise çölden gelmişti. Üzerlerinde yazlık üniformalar dışında hiç birisinde kışlık giysi yoktu.
100 bin takım kışlık giyecek taşıyan gemiler Karadeniz’de Ruslar tarafından vurularak batırılmıştı.
1 Kasım 1914’te Ruslar, Sarıkamış üzerinden Erzurum Köprüköy’e saldırdı.
Köprüköy ve Azap muharebelerinde 3. Ordumuz Rusları geri çekilmeye zorladı. Ancak bozguna uğratamadı. Kar yağmaya, dağlar karla kapanmaya başlamıştı. Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa, çetin kış şartlarında yarı aç yarı tok, yarı çıplak askerleri ile düşman üzerine daha fazla gidemedi. Köprüköy’de bekleme kararı aldı.
Enver Paşanın gönderdiği, Genelkurmay İkinci Başkanı Hafız Hakkı Bey Köprüköy’e geldi. Burada yaptıkları toplantıda Hasan İzzet Paşa, 10. Kolordu Komutanı Ziya Paşa ve 9. Kolordu Komutanı Ahmet Fevzi Paşa o koşullarda........

© Sonsöz