Geçtiğimiz günlerde edebiyat tarihçisi Nuri Sağlam, Kemal Tahir’in Kurt Kanunu romanıyla ilgili edebiyat dünyasını ayağa kaldıran bir gerçeği paylaştı. Sağlam’ın tespitine göre Kurt Kanunu’nun 1980 sonrasında Tekin Yayınevi’nce gerçekleştirilen baskılarında yapıtın 1972 tarihli baskısında yer alan, Kara Kemal karakterinin öldürülmesiyle ilgili bölümler çıkarılmış. Romanın daha sonra İthaki ve Ketebe baskılarda da Tekin Yayınevi’nin baskısı esas alınmış. Üstelik romanın ilgili bölümünde, İzmir suikastını gerçekleştirmekle suçlanan İttihatçı siyasetçilerden Kara Kemal’in ölümünün bir intihar olmadığı, polis eliyle gerçekleştiği belirtiliyormuş.

Kemal Tahir roman konularının bir bölümünü erken Cumhuriyet tarihinin kilit olaylarından seçmiş. İzmir suikastı bunlardan biri. İzmir suikastı konusu, geçmişte lise tarih kitaplarında da yer alırdı, hala işlenip işlenmediğini bilmiyorum. 1926’nın Haziran ayında İzmir’de bir grubun Mustafa Kemal’e suikast planladığı ortaya çıkıyor. Ancak bu suikast girişim aşamasında kalıyor, çünkü suikastçıları kaçırmakla vazifeli olan Giritli Şevki adındaki motorcu İzmir Valiliği’ne bu girişimi ihbar ediyor. Hemen, Ali Çetinkaya yönetiminde bir İstiklal Mahkemesi teşkil ediliyor bu komplodan sorumlu tutulan çoğu eski İttihatçı 50’ye yakın isim yargılanıyor, dördü idama mahkûm ediliyor. Romanda işlenen Kara Kemal ise İstanbul’da saklandığı yerde polis baskını esnasında intihar ediyor. Kurt Kanunu’nda Kemal Tahir işte bu şüpheli intiharı romanın merkezine koymuş.

Kara Kemal; Cumhuriyet kurulduktan sonra eski İttihatçıları muhalif bir siyasi girişim etrafında birleştirmeye çalışmasıyla biliniyor. Hatta kurulmasından sonra kısa süre içinde kapatılan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın destekçileri arasında adı sayılıyor. O yıllarda iktidarın karşısındaki en ciddi muhalif adaylardan olduğu söylenebilir.

Nuri Sağlam’ın “çıkartıldığını” belirlediği bölüm tam da bu nedenle önem taşıyor; çünkü Karar’a verdiği söyleşisinde gösterdiği gibi 1972’deki baskıda roman karakterlerinden gazeteci Murat (ki Kemal Tahir’in kendi gençliğinden esinle yarattığı bir karakterdir) Doktor Emin Bey’le konuşmasında Kara Kemal’in intihar etmiş olamayacağını öne sürüyor. Haliyle bu bölümün 12 Eylül sonrasındaki baskılarda ortadan kalkmış olmasında insan ister istemez siyasi bir gerekçe aramaya eğilimli oluyor.

Kurt Kanunu’nun bende Bilgi Yayınevi’ne ait 1969 tarihli ilk baskısı varmış. Varmış diyorum çünkü zamanında sahaftan alırken tarihine çok dikkat etmemişim, açıkçası kitaplara koleksiyoner gözüyle bakamıyorum, hatta elimdeki yıpranmış baskıları da zaman zaman yenileriyle değiştiririm. Üniversite yıllarında sahafta uygun fiyata bulduğum için almış olmalıyım. Karşılaştırmak amacıyla bu ilk basımda ilgili bölümü uzunca süre aradım: Ancak 1969 tarihli baskıda da 1972 baskısında........

© Serbestiyet