Başlangıçtan günümüze kadar tarihsel ve reel İslam’ın en önemli akımlarından biri olan Selefiliği kısaca tanımlamak gerekirse, Müslümanların din anlayışlarını ve sosyo politik hayatlarını (ameli hayat) Selef-i salihin’e dayandırma tezi olduğunu söylemek mümkün. Selef-i salihin, vahye ilk muhatap ve Hz. Peygamber (s.a.)’in eğitiminden geçmiş olan Sahabe nesli, Sahabeyi takip eden Tabiin ve bu nesilden sonra gelen Etbe-i tabiindir.

Etbe-i tabiinin son temsilcisi ve belki de doktrinel kurucu imamı Ahmet ibn Hanbel (164/780-241/855)’dir. Ahmet ibn Hanbel, 20 küsur sene süren Mihne (hapis, işkence, sürgün, devlet baskısı ve yasakları) döneminde Mutezile’yi resmi din ve resmi mezhep ilan eden Abbasi yönetimi tarafından hapise atılmış, elleri ve ayakları parangalı Tarsus’ta Bizans’la savaşta olan Halife Me’mun’un huzuruna getirilmek üzere yola çıkarılmışken yolda Şam’da vefat etmiştir. Abbasilerin en entelektüel hlifesi Me’mun akılcıydı ama akılcı izahlarını muhalif ulemaya ve topluma devlet gücünü kullanarak benimsetmek istiyordu, bu maksatla Mutezile’yi resmi mezhep ilan etti, akılcı Mutezile de bunu kabul etti.

(Haşiye, 1: Selim akıl ahlakidir, insanı kötülüğe sevketmez, aksine yüksek ahlaki norm ve erdemlere referans olur ancak vahiyden ve temiz vicdandan kopuk olunca akıl kötülükleri meşrulaştıran rasyonalizasyona döner, her türlü baskı ve totalitarizmin aracı olur; Abbasi Mutezilesi’nin aracısı olduğu Mihne’nin çağımızdaki iki örneği Faşizm ve komünizm’dir, her iki otoriter ve totaliter rejim meşruiyetlerini fiil olmaktan çıkmış, başka bir deyişle akletmeyen salt akıldan ve akılcılıktan alıyorlardı.)

Selefilerin tezine göre vahyin inişinden sonra zaman geçtikçe iç ve dış sosyal ve politik gelişmelere paralel olarak Müslümanların din anlayışında ve hayat pratiklerinde bozulmalar meydana gelmiştir, söz konusu bozulmalara karşı koymanın yolu, ilk nesillerin sahih din anlayışı ve pratiğinden geçer. Ahmet İbn Hanbel’e fıkıh usulü ve fıkıh dersi........

© Serbestiyet