İcma, Hz. Peygamberin vefatından sonraki zamanlarda müçtehitlerin şer’î bir hükümde ittifak etmeleridir. Sarih icma ve sükûtî icma olmak üzere ikiye ayrılır.

Sarih icma, aynı meselede müçtehitlerin aynı hükmü ifade etmelerdir. Mesela namazın farz olduğu ve günde beş vakit olduğunda icma vardır. Şia’nın “beş vakit namazın cemedilerek üç vakitte kılınabileceğini” söylemesi icma’a aykırı değildir. Çünkü onlar da zımnî olarak beş vakit olduğunu kabul etmektedir. Ama kurban kesmenin vacip oluşunda icma yoktur. Çünkü Hanefî mezhebine göre kurban vacip kabul edilirken, Şafiî mezhebinde sünnettir.

Sükûtî icma ise, bazı müçtehitler bir mesele hakkında hüküm beyan ettikten sonra diğerlerinin sessiz kalmaları durumudur. Bediüzzaman, sükût ile olan kabulü şöyle anlatır:

“Yani, sükût ile kabul gösterilmiş. Meselâ: Bir cemaat içinde bir adam, o cemaatin nazarı altında bir hâdiseyi haber verse, cemaat onu tekzib etmezse, sükût ile mukabele etse, kabul etmiş gibi olur. Hususan haber verdiği hâdisede cemaat onunla alâkadar olsa, hem tenkide müheyya ve hatayı kabul etmez ve yalanı çok çirkin görür bir cemaat olsa, elbette onun sükûtu o........

© Risale Haber