Hayatımız inişlerden çıkışlara, dönemeçlerden yamaçlara seyr ederken hakikatin hüsnünü perdeleyen örtülerden birini gösteriyor bize mübalağa bahsi. İhtilalci diye takdim edilen mübalağa meyli, acaba hayat manzaralarımızda nasıl endam ediyor? Bu dersin talimiyle anlıyoruz ki onu ademî bir seciye olarak şu üç surette işletiyoruz:

1. Telezzüz ettiklerimizde meylü’t tezeyyüd olarak tezahür ediyor.

Kuvve-i şeheviyeden beslenen lezzetleri ziyadeleştirme meylimiz var. Hâlihazırda insanlık, her geçen gün zahiren daha şaşaalı hazlara müptela olmaya sevk ediliyor. Mana-yı ismi ile uzanılan bütün hazlar, mübalağa meylinin girdabından kurtulamıyor zira. Sonra bağımlılıklarımız, esaretlerimiz ve dahi hırslarımız… Mesela galip gelme, haklı çıkma, hizaya getirme, nefsi müdafaa şehvetlerimiz… İfrata uzanan her şeyimiz mübalağaya bulanmış değil midir?

Evet, lezzetlerimiz sermayemizden. Lezzet-i mukaddeseyi derhatır etmek… Beden kuyusundan azat olanlar misali, onu terakki vesilesi etmek… Tabağındaki kızarmış tavukla münasebeti galib esmasına (ism-i Hayy) uzanan Gavs hazretleri gibi, eşyayı hakikat namına dünyasında buyur etmek… Mana-yı harfi nazarıyla telezzüz etmek, dönüp dolaşıp ihlas niyetimizi lezzetlerde de tazelemek… Her şer’i hüküm, abdiyet makamındaki her mesuliyet, insanın yüzünü vasata/hüsne doğru döndürecek esbab demek.

Anlıyoruz ki günlük hayatın akışında yeme içme, uyuma, alışveriş gibi muamelelerde dinin hadd-i vasata teşviki, daha ince duyularımızda bir zemin teşkili mahiyetinde. Ekmekte, suda tevhidî iktisada alışan biri için nefesin israfı, kelamın israfı veya duyguların israfı daha kolay engelleniyor olsa gerek.

Güzeller Güzeli’nin (sav) tebessümleri gelsin hatırımıza. Gülmenin en ahsen timsali; mütebessim ahvali nasıl bir tevhid okuması yaptırıyor… Nazik, zarif, tekellüfsüz, fıtri, selim tebessümünün sıbgasında ne dersler saklı… Modern........

© Risale Haber