İlk kapitülasyonun Fatih Sultan Mehmed verildiğini öne süren tarihçiler de var. Bilinen ilk kapitülasyonların Kanuni Sultan Süleyman dönemi ve Fransızlara verildiği daha net bilgidir. Fransa kralını (Bourbon hanedanı) Fransuva’yı Habsburgların elinden kurtaran Kanuni’nin hedefinin bu iki hanedanın birleşmesini engellemek olarak da okuyabiliriz.

“Kapitülasyon, bir anlaşmaya bağlı olarak bir devletin, başka devletlere tanıdığı iktisadi, siyasi ve sosyal ayrıcalıklar olarak tanımlanabilir. “Kapitülasyon” kelimesinin Latince “sözleşme yapma” anlamındaki “capitulare” kelimesinden geldiği tahmin edilmektedir.” (Atatürkansiklopedisi.gov.tr)

Osmanlı Devletinin güçlü olduğu dönemde çok sorun olmasa da, gerileme ve çöküş döneminde kapitülasyonlar tam anlamıyla baş belası olmuştu. Osmanlı Devleti, bu imtiyazları kaldırmak istediyse de güçlü batılı devletlerin baskılarıyla sürüp gitmişti.

Kapitülasyonların, kişisel ve adli imtiyazları da kapsıyordu. Devleti en çok zorlayan tarafı ise ticari kapitülasyonlardı. Neredeyse tüm batılı devletler süreç içerisinde Osmanlı Devleti kara ve deniz bölgelerinde bu haklara sahip........

© Pusula Gazetesi