Türkiye’de devlet, toplum ve modernlik tartışmaları yeniden sertleşirken, Abdullah Öcalan’ın TBMM komisyon üyelerine aktardığı tarihsel çerçeve, Kürt–Türk ilişkilerine dair bilinen anlatıyı bir kez daha gündeme getirdi. Öcalan’ın Malazgirt’ten başlayarak Selçuklu’nun çözülme dönemlerinden Osmanlı’nın kırılma hatlarına, oradan Cumhuriyet’in kuruluş momentine uzanan yorumu, Kürtlerle Türkler arasında “tarihsel bir kader ortaklığı” fikrini yeniden kurmaya çalışıyor. Bu kader, Öcalan’ın ifadesiyle, ittifak hâlinde kazandırmış; ayrışma anlarında ise birlikte kaybetirmiştir. Söyleşinin bütününde demokratikleşmeyi dışlamayan Öcalan, bu ilişkinin geleceğini yeniden kurmak için toplumsal bir barış zeminine işaret etmeye çalışmaktadır. Ancak tam da bu noktada, tarihsel çerçeveyi ümmet üzerinden açıklaması, söyleşinin teorik bütünlüğünde rahatsız edici bir çatlak yaratıyor.

Bu çatlak salt tarihsel bir hata değildir; siyasal düzeyde de ciddi bir anakronizm içerir. Ümmeti tarihsel bir toplumsal eşitlik alanı gibi yeniden çağırmak, modernliğin çözülmeye yüz tutmuş teolojik bir gölgesine tutunmak gibidir. Öcalan’ın kimi dönemlerde Erdoğan’ın siyasal söylemine benzeyen bu retoriğe yaslanması ise söyleşinin geri kalan demokratik modernite vurgusuyla çelişen bir yanılsamayı beraberinde getiriyor. Bu, yalnızca teorik bir kayma değil, aynı zamanda politik bir gerilimdir: çünkü ümmet fikri, Türkiye’de özellikle Aleviler başta olmak üzere bütün dinsel ve etnik çoğullukları Sünni bir çatı altında eriten tarihsel pratiği yeniden çağırır.

Öcalan’ın tarih okuması geniş bir panoramayı kapsıyor: Selçuklu’nun dağılma sürecinde Kürt beyliklerinin konumu, Hamidiye Alayları’nın kuruluş mantığı, Osmanlı’nın çözülüş yıllarında yaşanan isyanlar, Kurtuluş Savaşı’nda Kürtlerin rolü ve nihayet Cumhuriyet’in........

© Nokta Haber Yorum