Geçtiğimiz hafta dünya ve Türkiye için plastiklerle ilgili iki durum vardı. Bir, Cenevrede’ki plastiksizleşme toplantısı; anlaşma sağlanamadı. İki; ülkemizdeki gıdaların geri dönüşüm plastiklerle ambalajlanması; kamuoyunda büyük ilgi gören tüzük üzerinde çalışmalar devam ediyor.

Plastik atıkların yarattığı tehlikeyi düşündüğümüzde akla ilk gelen deniz kaplumbağalarının boğazına takılan poşetler, okyanuslarda yüzen dev çöp adalarıdır. Ama mesele bundan çok daha derin. Plastikler, hastalık yayan sivrisineklerin üreme alanı hâline gelerek, sağlık krizlerini de büyütüyor.

Aedes sivrisinekleri, dang humması, Zika ve chikungunya gibi hastalıkların başlıca taşıyıcıları. Bu sivrisinekler, atılmış plastik şişelerden lastiklere kadar her türlü yapay kapta yumurta bırakmayı tercih ediyor. Yani plastik çöpler yalnızca çevreyi değil, sağlığımızı da tehdit ediyor. İklim değişikliği, plansız kentleşme ve kötü atık yönetimi ise bu riski daha da büyütüyor.

Plastiklerin görünmeyen yüzü sadece bu değil. Rahimdeki bebekten yaşlılara kadar herkes risk altında. Bozulmuş üreme sağlığı, IQ düşüklüğü, çocuklarda obezite ve hipertansiyon, yetişkinlerde diyabet, kalp-damar hastalıkları ve kanser… Dünya, bu sağlık etkileri yüzünden yılda 1,5 trilyon doları aşan ekonomik kayıplarla karşı karşıya.

The Lancet Sağlık Dergisi’nde yayınlanan bu tabloya karşı dünya, 2022’den beri “plastik anlaşması” için toplanıyor. Altıncı oturum da Cenevre’de sonuçsuz bitti. Masada iki görüş vardı.

1. Üretim aşamasında önlem isteyenler — yani plastik musluğunu kaynağında kısmak.

2.........

© Muhalif