Türkiye Komünist Partisi, Türkiye'nin en zor şartlarında mücadele verdi. Büyük zorluklarla, baskılarla, tutuklamalarla, işkencelerle başa çıkmak durumunda kaldı. 1987 yılına kadar yeraltında kalan parti, hemen hemen hiçbir dönemde açıkça örgütlenme ve mücadelesini sürdürme fırsatı bulamadı.

İkinci Dünya Savaşı'nın ardından demokrasi cephesinin zaferinin Türkiye'ye yansıması çok partili düzene geçiş şeklinde gerçekleşti. Sosyalist hareketlerin yasal hale gelebilmesinin tek istisnası bu dönemdedir. 1946 yılında TKP içinden iki tane yasal parti çıktı. Bunlar Esat Adil'in Türkiye Sosyalist Partisi ve Şefik Hüsnü'nün Türkiye Sosyalist Emekçi Köylü Partisi idi. Ancak bu iki parti de, egemenlerce "demokrasi" adı verilen düzenin şartlarına uymadıkları gerekçesiyle çok kısa sürede kapatıldılar. Ayrıca aynı yıl içinde birtakım sendikalar da kuruldu ancak bu sendikaların ömürleri de tıpkı kurulan partiler gibi kısa oldu.

1954 yılında ise Hikmet Kıvılcımlı liderliğinde Vatan Partisi kuruldu. Bu parti de ancak üç yıl yaşayabildi.

Altmışlı yılların başına kadar gelen dönemin şartları incelendiğinde TKP'nin bu zor şartlara rağmen belirli bir mücadele verdiği söylenebilir.

Ancak bütün bu zor şartlara rağmen TKP, işçiler içinde sınırlı oranda örgütlenme fırsatı bulabildi. Üst üste gelen tevkifatlara, takiplere,........

© Muhalif