menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Musul nasıl elden gitti?

13 32
21.04.2025

Musul, dünyanın en zengin petrol yataklarının bulunduğu bir belde. Düşünün, günümüzde Türkiye’nin günlük petrol ihtiyacı 650 bin varil. Musul ve Kerkük’ün günlük petrol üretimi 2.750.000 varil. Musul elimizden gidince böylesine bir maddî değer de elimizden gitti. Musul bizimdi. Musul’un da içinde bulunduğu Irak bizimdi. 1514’ten 1918’e kadar tam 404 yıl Osmanlı mülkü olarak kalmıştı. Müthiş hadiseler ve dehşetli oyunlar sonunda onlarca ülke gibi Irak da elimizden gitti. Ne var ki Lozan anlaşması olduğunda dahi Musul meselesi muallakta idi. İngiltere ile aramızdaki bir mesele idi. Peki nasıl oldu da Musul elimizden gitti? Kitaplar dolusu bir mevzuu “Ârif olana bir işaret yeter!” diyerek iki makale ile özetlemeye çalışacağız.

Musul ve Kerkük bölgesinde zengin petrol yatakları çıkınca İngiltere gözünü bu topraklara dikmişti. Hindistan’ı ele geçiren İngiltere, gözünü Hindistan yolu üzerindeki Mısır, Kıbrıs ve Irak’a dikmişti.

İngiltere’nin siyasetini adım adım takip eden Sultan II. Abdülhamid Han, İslam birliği siyasetinin bir alameti olmak üzere “Hicaz Demiryollarını” inşa ettirmeye başlamıştı. Bunun için şahsî servetini kullanıyordu. Proje çok büyüktü, çok külfetliydi. İstanbul Haydarpaşa’dan Medine-i Münevvere’ye kadar uzanan 2000 kilometrelik bir hatta dağlar delinecek, onlarca istasyonlar yapılacaktı. Proje için tahviller çıkarıldı. İslam beldelerinden on binlerce insan bu tahvillerden aldı. Böylece proje 1908’de tamamlandı ve hat Medine’ye ulaştı. Bu muazzam proje ile hem hacılar rahatça seyahat edecek, hem alternatif bir ipek yolu olacak hem de........

© Milli Gazete