Yunus Emre, İbnü’l-Arabî ve Mevlana’nın Işığında
Hayatın hızına kapılıp nefes alamadığımız anlarda, kadim bilgeliğin sessiz çağrısı kulaklarımıza bir fısıltı gibi çarpar. Yunus Emre’nin Divan’ında yazdığı o unutulmaz mısralar, “Dervişlik baştadır, tacda değil / Gönülsüz derviş olamaz, nefse kul olan”, modern insanın en büyük tuzağına işaret eder: Kontrol tutkusu. Oysa Mevlana’nın Mesnevi’de dediği gibi, “Sabır, hakikatin kapısıdır” ve bu kapıyı aralamak için Şeyhu'l-Ekber İbnü’l-Arabî’nin Fusûsu’l-Hikem’deki şu sarsıcı gerçeği içselleştirmek gerekir: “Varlık birdir; O’nun zuhuru olmadan hiçbir şey var olmaz.” Hayat, tıpkı bir nehrin engelleri yumuşakça öpüp geçerek denize ulaşması gibi, kendi ritmini yaratır. Biz ise, çoğu zaman bu ritmi bozmak için direniriz.
Sevgi şairi Yunus Emre, Risaletü’n-Nushiyye’deki o meşhur dizelerle çıkar karşımıza: “İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir / Sen kendini bilmezsin, bu nice okumaktır.” Modern dünyanın “daha fazlası” hırsı, bizi kendi özümüzden koparıp bir yarış atına dönüştürdü. Oysa Yunus’un Divan’da vurguladığı “Gönül Çalab’ın tahtı, Çalab gönüle baktı” sözü, içsel dinginliğin kapısını aralar. Kaygılarımız bizi rotamızdan saptırdığında, Mevlana’nın Fîhi Mâ Fîh’teki uyarısı kulaklarımızda çınlamalı: “Başkasının gölgesinde kendi güneşini arama.” Sosyal medyadaki “mükemmel” hayatların yarattığı yanılsama, bizleri kendi yolculuğumuzun kıymetini unutturur. İbnü’l-Arabî’nin Futûhât-ı Mekkiyye’deki şu cümle ise tüm bu karmaşaya ilahi bir perspektif sunar: “Kader, Hakk’ın ezeli ilminin tecellisidir.” Reddedilen bir iş görüşmesi, beklenmedik bir kayıp veya hayal kırıklığı… Bunların hepsi, belki de bizi gerçek yeteneğimize götüren birer pusula.
Tasavvuf rehberi Mevlana’nın Divan-ı Kebir’indeki şu beyit, sabrın inceliğini anlatır: “Sabret ki her kışın bir baharı, her gecenin bir sabahı vardır.” Onun Şemsü'l-hak ve'd-din, Şems-i Tebrizî ile yaşadığı 13 yıllık arayış, aşkın hakikatine ulaşmanın bir sınavıydı. Bu sınav, tıpkı bir çiçeğin tomurcuğunu zorla açmaya çalışmadan, toprağın altında kök salıp sabırla........
© Milat
