Vatikan’ın yeni Papa’sı XIV. Leo’nun kırmızı mozzettayla halka ilk görünüşü, sadece bir kıyafet tercihinden öte anlamlar taşıyor. Bu renk, Katolik geleneğinde Kutsal Ruh’un ateşini ve kilisenin dünyevi otoritesini simgeliyor. Ancak İslam coğrafyasının hafızasında kırmızı, farklı sahneleri canlandırıyor: Haçlı ordularının bayrakları, sömürgeci güçlerin üniformaları ve Batı’nın Doğu’ya dair tarihsel üstünlük iddiaları… XIV. Leo’nun bu tercihi, Francis döneminde beyaz cübbeyle örülen kırılgan diyalog köprülerini sarsabilecek bir hamle olarak okunabilir.

Papa Francis, pontifikası boyunca tevazu ve diyalog vurgusuyla öne çıkmıştı. İnsan Kardeşliği Belgesi, Türkiye ziyareti sırasında Ayasofya’da dua edişi ve göçmen haklarına dair açıklamaları, onu İslam dünyasında “farklı” bir Papa yapmıştı. Ancak bu açılımlar, Vatikan içinde bile muhalefetle karşılanıyor; “Kilisenin misyonerlik ruhunu zayıflattığı” eleştirilerine neden oluyordu. XIV. Leo’nun kırmızı mozzettası, adeta bu eleştirilere cevap niteliğinde: Kilise, siyasi ve ruhani otoritesinden ödün vermeyecek.

Bu mesaj, özellikle Türkiye gibi hem laik devlet geleneğine sahip hem de İslam dünyasıyla tarihsel bağları olan bir ülke için karmaşık sonuçlar doğurabilir. Türkiye’nin Vatikan’la ilişkileri, her zaman ince bir dengede ilerledi. Bir yanda dinler arası diyalog çağrıları, diğer yanda Ortadoğu’daki mezhep çatışmalarında taraf olma endişesi… 2006’da Papa XVI. Benedict’in Regensburg’da İslam’ı şiddetle ilişkilendiren sözleri, bu dengenin ne kadar kırılgan olduğunu göstermişti. XIV. Leo’nun kırmızı vurgusu, benzer bir krize zemin hazırlayabilir. Zira Türk kamuoyu, bu rengi “Haçlı zihniyetinin dirilişi” olarak yorumlama eğiliminde.

Kırmızının İslam kültüründeki yeri ise ikircikli. Türk bayrağındaki al rengi, şehit kanını ve bağımsızlık........

© Milat