Bağdat’ın dar sokaklarında, mürekkep kokulu bir odada, Ebû Yûsuf Ya‘kūb ibn İshâk el-Kindî adlı bir bilgin, insanlığın en büyük sorunlarından birine çözüm arıyordu: Gizlilik. 850 yılında kaleme aldığı Risâle fi İstihrâc el-Mu‘ammâ (Şifreli Mesajların Çözümü Üzerine Risale), sadece bir kitap değil, dijital çağın güvenlik duvarlarının temel taşıydı. Bugün WhatsApp’taki uçtan uca şifreleme, Bitcoin’in blockchain’i ve hatta yapay zekâ destekli siber güvenlik sistemleri, bu 1200 yıllık metnin izini taşıyor. Peki bir Arap dâhisinin keşfi, nasıl oldu da modern teknolojinin kalbine yerleşti?

Al-Kindi’nin dehası, harf frekans analizini icat etmesinde saklı. Arapçada en çok kullanılan harfleri (elif, lam, mim) tespit ederek, şifreli metinlerde bu harflere denk gelen sembolleri matematiksel bir disiplinle eşleştirdi. Örneğin, bir metinde "𐩂" işareti 20 kez geçiyorsa, bunun “elif” olabileceğini öngördü. Bu yöntem, modern veri madenciliğinin ilkel ama etkili bir versiyonuydu. Nasıl mı? İkinci Dünya Savaşı’nda Alan Turing, Al-Kindi’nin mantığını kullanarak........

© Milat