Mutluluğu belirleyen genetik mi çevre mi?
Mutluluk, insanlık tarihi boyunca en çok aranan, en çok üzerine düşünülen duygulardan biri olmuştur. Kimileri için mutluluk bir sofrada sevdikleriyle birlikte oturmaktır, kimileri için ise başarıya ulaşmak ya da gönlün huzur bulduğu bir dua anıdır.
İnsanın mutlu olmasını belirleyen bu gibi faktörler elbette çok çeşitlidir. Bunları (a) genetik ve (b) çevre olarak ayırmamız anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. Bu iki faktöre (c) genetik ve çevrenin ilişkisini (etkileşimini) eklemek mümkündür.
Önce mutluluğu tanımlamaya çalışalım. Mutluluk “Bütün özlemlere eksiksiz ve sürekli olarak ulaşmaktan duyulan sevinç (kıvanç durumu)” olarak tarif edilmektedir (TDK Büyük Sözlük). Ne var ki “eksiksiz” ve “sürekli” kelimeleri, mutluluğu neredeyse ulaşılamaz bir hedef haline getiriyor. Tanımda “eksiksiz ve sürekli” kısmı mutlu olmayı oldukça zorlaştırmaktadır. Bu haliyle tanımın eksik olduğu söylenebilir.
Psikologlar ise mutluluğu üç bileşenden oluşan duygusal bir durum olarak açıklamaktalar: (a) Olumlu duyguların hissedilmesi; (b) hayattan memnun olmak ve (c) olumsuz duygular yaşamamak. Bu yaklaşım, mutluluğun mutlak bir zirve değil, dalgalı bir denge hali olduğunu gösteriyor.
Bu tanımlarda olumsuz duygulara yer verilmeme (c) ve “eksiksiz ve sürekli” vurgusu üzerinde........
© Milat
