Dürüst olayım, 19. yüzyıla kömürün, 20. yüzyıla da petrolün damgasını vurmasına benzer şekilde 21. yüzyılın en önemli yeraltı zenginliği olacağı şimdiden belli olan Nadir Toprak Elementleri (NTE), Milli İstihbarat Teşkilatı’na bağlı Milli İstihbarat Akademisi’nin (MİA) geçen mayısta yayınladığı raporu okuyana kadar pek ilgimi çekmemişti.

NTE’ler, adından da anlaşılacağı üzere, doğada nadir olarak bulunan elementler. Özel ilgisi olanlar dışındakilerin adlarını hiç duymamış olması yüksek ihtimal (birkaç örnek vermek gerekirse prometyum, evropiyum, skandiyum). Bir de NTE’leri de kapsayan üst küme var, onlara nadir metaller deniyor, bazılarının ismini duymuş olabilirsiniz (ör. kobalt, galyum, tungsten).

Nadir metaller ve onların alt kümesi NTE’lerin önemi ne? Bunlar yaşadığımız yüzyıla damga vuran teknolojilerin, dijitalleşmenin ve en gelişmiş silahların hammaddesi. Az çıkıyorlar ve çok kıymetliler. Fransız gazeteci Guillaume Pitron, Nadir Metaller Savaşı kitabında örnekliyor: Doğada neodimyum demirin 1400’te biri, galyum ise 3000’de biri kadar bulunuyor. Bu yüzden bir kg galyumun fiyatı bir kg demirin tam 3000 katı. Germanyum ise galyumdan da 5-10 kat daha pahalı.

Ortada paradoksal bir durum var. Fosil yakıtlara dayalı sanayileri terk etmek, karbon salınımını azaltmak ve dijitalleşmek bir zorunluluk. Bunun için NTE’leri topraktan, yeri geldi mi deniz tabanından daha fazla çıkartmak gerekiyor. NTE’ler; elektrikli araçlar, rüzgâr türbinleri, akıllı telefonlar, silah sanayii, LCD ekranlar, enerji tasarruflu ışıklandırmalar, hoparlör ve kulaklıklarda kullanılıyor. Sorun şu ki, NTE’leri çıkartmak ve işlemek de çevreyi mahvediyor. Yani iş “karbon-nötr ve dijital bir ekonomiye geçiş gezegenimizi kurtaracak” basitliğinde ilerlemiyor.

Tek başına bilişim ve iletişim sektörü, hava taşımacılığından yüzde 50........

© Medyascope