TBMM İliç-Çöpler Faciası Araştırma Komisyonu taslak raporunu açıkladı. Raporda şirket yönetiminin ölümcül hatalarına dikkat çekilirken, olayın siyasi ve bürokratik sorumluları görmezden gelindi.

AKP Antalya Milletvekili Atay Uslu başkanlığındaki Komisyon 18 Nisan 2024 tarihinde ilk toplantısını yapmış, 3 aylık rutin süresinin bitiminde aldığı bir aylık ek sürenin ardından çalışmalarını sonlandırmıştı. Üyelere ve siyasi partilere gönderilen taslak rapor, milletvekillerinin görüş ve önerilerinin ardından, esas rapor haline getirilerek Meclis Başkanlığına sunulacak.

Ekleri, tabloları ve şekilleriyle birlikte 7 bölüm ve 518 sayfadan oluşan taslak raporda, “Kaza Olayı” başlığıyla 13 Şubat 2024 Çöpler Altın Madeni Faciası analiz edildi. 9 işçinin hayatını kaybettiği facia öncesi ve sonrasında yaşananlar raporda detaylı olarak incelendi.

Raporda öncelikle facianın en güçlü işaretleri olarak görülen çatlakların, yığın liçi sahasının FAZ 4B olarak adlandırılan bölgesinde (Munzur Dağı’na yaslanan güney-batı bölgesinde) ortaya çıktığına dikkat çekilerek, ANAGOLD şirketi yöneticilerinin bu çatlakların yorumlanmasında ölümcül bir hata yaptığı vurgulandı. Şirket yöneticilerinin, sabah erken saatlerde ortaya çıkan çatlakların, liçin sadece FAZ 4B bölgesiyle sınırlı kalacağını düşünmesinin 9 işçinin ölümüne neden olduğu belirtildi.

Bu nedenle konteynırlar bölgesinde bekletilen beş işçinin ve fotoğraf çekmek amacıyla yığın liçinin tepesine gönderilen üç çalışanın alandan çıkmaları ve hızla tahliye edilmeleri noktasında bir uyarıda bulunulmadığı belirtildi. Öte yandan yığın liçinin tam altından geçen kamyon güzergahının da bu düşünceyle değiştirilmediği ortaya çıktı. 13 Şubat 2024 tarihinde saat 14.28’de yaşanan facia sırasında Kenan Öz, Adnan Keklik, Ramazan Çimen, Fahrettin Keklik, Abdurrahman Şahin, Hüseyin Kara, Mehmet Kazar, Şaban Yılmaz ve Uğur Yıldız adlarındaki 9 işçi çöken liç yığınının altında kalarak hayatını kaybetmişti.

Raporda maksimum tane boyu 12,5 mm olacak şekilde günde 23 bin 500 ton cevherin yığın liç alanına istiflendiği ve siyanürlü solüsyonla liçleme işlemine tabii tutulduğu belirtildi.

Altının o günkü ons fiyatı 2400 doları aşınca (15 Şubat 2025 tarihi itibariyle 2885 Dolar) şirket gece-gündüz hem Anagold’un hem de “ikiz şirket” Çakmaktepe’nin açık ocaklarından günde 23 bin 500 ton cevheri, kapasitesi dolmuş olan Dördüncü Faza taşımaya başladı.

Şirketin ÇED raporuna göre tonda 1,25 gram altın üretildiğini göz önüne alırsak (ki daha fazla olması da muhtemel), Çöpler Altın Madeni’nin sadece yığın liçi alanından günde yaklaşık 29 kilogram 375 gram ham altın elde ediliyordu. İşte bir günde elde ettikleri yaklaşık 29,5 kilogram altını kaybetmemek için son ana kadar liç sahasında siyanürleme işlemine devam edildi. Son ana kadar siyanürleme devam ettiği gibi bir türlü tam kapatma kararı da gelmedi.

Üstelik maden sahasında öyle bir liç alanı inşa edilmiş ki, sanki Manhattan gökdelenleriyle yarışa girilmiş. Madenin liç sahasında her biri 8 metre yüksekliğe sahip, 8 basamaktan oluşan 4 faz bulunuyor. Yani bir fazın yüksekliği: 8X8= 64 metre. Dört fazın toplam yüksekliği ise 4X64= 256 metre.

Özetle SSR Mining ve ortalığı Çalık Holding çılgın bir üretim yarışına girmişken, ne yazık ki onları denetleyen bir devlet kurumu da yoktu. Ya........

© Kısa Dalga