Komünizm geldi geçti, dünya siyaseti açısından önemli bir tecrübeydi.

Faydalı tarafları olmuştur, en azından toplum ilişkilerini ve tarihi anlama konusunda bakış açısı sağlayan bir düşünce sistemi olarak.

Zararı da oldu. Sadece Komünist Parti’nin her durumda haklı olduğunu ispat için milyonlarca insan kurşuna dizildi.

Biz komünist bir rejimde yaşamadık. Ama komünizmin tarihsel süreç içindeki hikayesinden istifade ettik.

Hani Sarıkamış’ta çok üzücü bir şekilde on binlerce askerimizi kaybetmiştik ya…

Hala üzgünüz. Allahuekber dağlarının ayazında yazlık elbiseleriyle soğuktan donan canlarımız için.

Mareşal Fevzi Çakmak’ın “Şark Cephesi Harekâtı” (İş Bankası Yayınları) dediği Karadeniz’den İran içlerindeki Hemedan’a kadar 1000 kilometrelik bir cephede cereyan eden büyük harekât 1917’deki Bolşevik ihtilali sayesinde mağlubiyetle sonuçlanmamış oldu.

Rusya ihtilal sebebiyle savaştan çekilince biz şark cephesinde yenilmemiş sayıldık.

Gelelim Sarıkmış öncesine.

Almanlar Avrupa’da iyi durumda, Rusya ve Fransa geriliyor. “Bizimkiler de ‘boş durmaktansa doğuda bir iş yapalım’ diyorlar.

Planımız şöyle. Bu plan Albay Hafız Hakkı Bey’in. (Sonradan Hafız Hakkı Paşa.) “Kafkasya’ya 7 kolordu tahsis ediliyor. 13. Kolordu Van jandarma tümenini ve aşiretleri alarak Azerbaycan üzerinden Kafkasya’nın güneyin hareket edecek. Eğer Ruslar burada geri çekilirlerse Azerbaycan ve ardından Şeyh Şamil’in memleketi olan Karabağ (!) çevresindeki Müslümanlara dayanılarak büyük işler görülecek. 38. Tümen bedevi aşiretleriyle beraber Irak’ta İngiliz nüfuzunu kırdıktan sonra İran’da İngilizlere ve Ruslara cihat açıp........

© Karar