Biz, birkaç yüz yıldır Avrupa’da geriliyoruz. Gitgide fakirleşiyoruz.

Avrupa ise aynı zaman dilimi içinde sürekli zenginleşiyor.

1. Dünya Savaşı bizim fakirliğimizin son haddine geldiği bir dönemde patlak veriyor.

Savaşa Almanların tarafında giriyoruz. Almanların desteği olmasa savaşa girmeye bile dermanımız yok.

Bunun için kimseyi suçlamak zorunda değiliz. İngilizler ve Ruslar bizi yanlarında istemiyorlar. Çünkü biz ya da Osmanlı toprakları, bilhassa İstanbul savaşın hedeflerinden biri.

Adam işgal etmeyi düşündüğü bir ülkeyle neden müttefik olsun?

Osmanlı ordusunu Alman ve Türk komutanlar müştereken yönetiyor.

Bu da sık sık emirlerin çelişmesine, önceliklerin çatışmasına sebep oluyor.

Muhtemelen Almanlar, Ruslar Avrupa’daki cephelere fazla kuvvet tahsis etmesin diye bizim doğu cephesinde önemli miktarda Rus kuvvetini meşgul etmemizi istiyorlar.

Bizim de muhayyilemiz hudutsuz.

Kafkasya’dan İran’a, Hindistan’a, Afganistan’a kadar erişmek istiyoruz.

Hafız Hakkı Paşa hatıratında yazıyor (Hafız Hakkı Paşa’nın Sarıkamış Günlüğü, Murat Bardakçı, İş Bankası Yayınları.) Tarih 10 Kasım 1914. Sarıkamış bozgununa birkaç hafta var.

“Ah! Şu Hasan İzzet Paşa bu Rus kolordusundan birkaç bin esir, 10-20 top alarak mahv ü perişan etse de bu kış seferini Kafkasya’da yapsak ve bu kış şu Kafkasya’yı zapt edebilsek.

Alman komutanlarla tartışıyor. Bilhassa (Osmanlı ordusunun Genelkurmay 2. Başkanı) Bronsart Paşa’yla.

“Bugün uzun münakaşalar neticesinde nihayet akşama doğru şu emir yazıldı:

“Ric’at eden düşmanın........

© Karar