Bir milletin kültür politikaları, kendini nasıl görmek istediğini ve dünyaya nasıl sunmayı seçtiğini gösteren bir ayna gibidir. Fakat Türkiye’nin bu aynası çoğu zaman kırıktır, yansıttığı imge ya eksik ya da çarpıktır. Uzun yıllar boyunca bu aynaya ya sadece Batı’dan bakıldı ya da halkın duygusu adına her şey silinip yeniden yazıldı.

Bugün bu kırılmanın güncel izdüşümü, arabesk müziğin simge ismi Orhan Gencebay’ın Türkiye Kültür Politikaları Kurulu’na atanmasıyla somutlaştı. Bu tercih, salt bir sanatçının konumlandırılması değil, çok daha derin bir zihinsel haritanın, kültürel tahayyülümüzü hangi temsiller üzerinden kurguladığının beyanıdır.

Arabesk, Türkiye’nin kentleşme sancılarının, taşradan merkeze akan göçün, sınıfsal ezilmişliğin ve bastırılmış duyguların müzikal bir formu oldu. Bu yönüyle inkâr edilemez bir gerçekliğin sesiydi. Ancak kültür politikası, bir toplumun estetik, tarihî ve evrensel değerlerini bir arada taşıma sorumluluğudur. Gencebay’ın atanması, TRT’nin geçmişteki yasakçı uygulamalarına bir tepki gibi sunulsa da bu tercih geçmişin reddiyle geleceği inşa etme hatasına düşüyor. Kültürel hafıza rövanşla değil, zarafetle onarılır.

Türkiye’nin kültür politikaları uzun zamandır iki uç arasında savruluyor: elitleştirici bir modernizm ve popülist bir rövanşizm... Her iki yaklaşım da kendi kültürel iktidarını inşa ederken, bu toprakların çok katmanlı kültürel mirasını ya araçsallaştırıyor ya da indirgemeye çalışıyor.

Oysa bu ülke, yalnızca coğrafi değil, kültürel olarak da birçok medeniyetin iç içe geçtiği, sesin hafızaya dönüştüğü bir menzildir. Estonya’nın Arvo Pärt’ta bulduğu dinginlik ya da İran’ın Kayhan Kelhur’da kristalize olan tarihsel sesi gibi, Türkiye de Kani Karaca’nın zarafetinden İlhan Mimaroğlu’nun elektronik isyanına kadar geniş bir yelpazede düşünsel ve estetik üretim potansiyeline sahiptir.

Cahit Gözkan’ın udunda yankılanan sadece geçmişin tınısı değil, aynı zamanda geleceğe yönelen derin bir çağrıdır. Bu çağrıya kulak verebilecek kültürel bir zihin inşası, estetik sezgisi güçlü ve tarih bilinci yüksek kadrolarla mümkün. Mesele, bu........

© Karar