Dünya edebiyatının en göz alıcı eserlerinden biri, Rusların ‘şairlerin şairi’ sıfatıyla andıkları Boris Pasternak’ın Doktor Jivago adlı romanıdır. Sonraları başrollerinde Mısırlı Ömer Şerif ile Julie Christie’nin yer aldıkları filmi de beş Oscar ödülüne layık görülmüştü.

Pasternak’ı ve romanını anmamın sebebini biraz sonra anlayacaksınız.

Suya sabuna fazla dokunmamasına rağmen, edebiyat dergisi -Noviy Mir- Sovyet ideolojisine uygun bulmadığı için yayınlamayınca, Pasternak romanını gizlice İtalya’ya göndermişti. Yazılmasından üç yıl sonra (1957) İtalya’da yayınlanıp çeşitli dillere çevrilen roman bugün bile beğeniyle okunuyor.

İsveç Akademisi tarafından Nobel’e layık görülen (1958) Pasternak, ödülü, Sovyet yönetiminin baskıları sonucu reddetmek zorunda kalmıştı.

O dönemde neler yaşandığını internet ansiklopedisinden aktarayım:

“25 Ekim 1958 günü, Nobel’i reddetmeden önce, Moskova Edebiyat Enstitüsü, tüm öğrencilerini, Pasternak’ı ve romanını kınayan bir dilekçe yazmaya ve Sovyetler Birliği’nden sürülmesi için bir gösteri düzenlemeye çağırmıştı. Pasternak, Nobel Ödülü’nü reddetmesine rağmen Sovyet basınında kınamalar devam ettiği ve sürgün edilmesi tehdidi sürdüğü için doğrudan Nikita Khrushchev’e yazdı ve anavatanından ayrılmasının kendisi için ölüm anlamına geleceğini söyledi. Bu mektup ve Hindistan Başbakanı Jawaharlal Nehru’nun müdahalesi sonucu yazar vatanından sürgün edilmedi.”

“Çok şükür bizde böyle şeyler olmuyor” demeye hazırlananları uyarırım: Bu tür........

© Karar