Alışkanlıklar, temeli öğrenmeye dayanan, yapa yapa, düşünülmeden, kendiliğinden otomatik olarak gerçekleştirilen davranış biçimleridir. Adım atmayı, yürümeyi, yüzmeyi, yemeyi, su içmeyi… çok küçükten düşünerek öğrenmeye başlarız, sonra da hiç düşünmeden gözlerimiz kapalı ya da göz gözü görmediği karanlıkta istenilen hareketi alışkanlık olarak gerçekleştiririz. Şimdi arabalar otomatik, ama gaz pedalına ya da firene ne zaman basılacağına hiç düşünmeden “reflekslerimizle” karar verir uygularız. Anlatmak istediğim insanın kazandığı tüm alışkanlıklar iyi, güzel değildir. Kimileri var, zararlıdır, sigara içmek gibi, çok yemek yeme gibi; bağımlılığa varan, uyuşturucu, madde kullanımı gibi… Bir de değişimle ilgili olanları vardır ki, hiç hesaba katılmazlar. Hani derler ya, “erkek olan değişmez.”, değişmemekte direnir; “atı alan Üsküdar’ı geçer”; çoğu Üsküdar’ın yollarını aramakla uğraşır!

Değişim, “bir durumdan başka bir duruma geçiş”, ya da “bir zaman dilimi içerisindeki değişikliklerin tümü.” “Fiziksel, zihinsel ve ruhsal olarak bir önceki zaman dilimine göre farklılaşma” gibi tanımlamalarla anlatılmaya çalışılır.

Albert Einstein da “değişmeyen tek şey değişimin ta kendisidir” sözüyle ölümsüz bir tanımlama yaparak değişimin kesintisiz bir süreç oluşunun altını çizer.

Öğrenme ve gelişme, canlının döllenmeyle başlayan, doğumdan ölüme kadar yaşadığı bir süreçtir. Zihinsel, bedensel, duygusal, sosyal olarak öğrenmeyle yaşanılan sürekli ilerlemedir. İnsan öğrendikçe ilerler, ilerledikçe değişir ve gelişir.

Fakat bakıyorum, insanların öğrenme, değişme ve gelişme gibi sorunları yok. Bilmedikleri gibi, anlatılanları da anlamıyorlar. “Bilir görünerek” caka satmayı seviyorlar, bu yüzden sürekli itiraz ediyor, karşı çıkıyor, tıpkı Osmanlı Yeniçerileri gibi “istemezük” naraları atıyorlar. Çoğu zaman neye karşı........

© Karadeniz'de sonnokta