JEOPOLİTİK Tuzak mı, STRATEJİK İş Birliği mi?
Doğu Akdeniz, yalnızca enerji rezervlerinin değil, aynı zamanda ittifakların ve kırılgan güvenlik mimarilerinin de yeniden şekillendiği, çok katmanlı bir jeopolitik satranç sahasına dönüşmüştür. Bu zeminde öne çıkan en dikkat çekici yapı, İsrail ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında oluşan derinleşmiş ittifaktır. Yüzeyde enerji iş birliğiyle başlayan bu yakınlaşma, zamanla askeri ortaklığa, istihbarat eşgüdümüne ve ortak Türkiye karşıtlığına evrilmiş; bölgeyi istikrara değil, potansiyel krizlerin eşik hattına sürükleyen bir formasyona dönüşmüştür.
İsrail’in Tamar ve Leviathan sahalarında elde ettiği dev doğalgaz rezervleri, GKRY’nin Afrodit sahasıyla birleştirildiğinde Avrupa’nın Rus gazına olan bağımlılığını azaltma hedefiyle örtüşen bir enerji koridorunun temelini oluşturmuştur. EastMed boru hattı projesi bu kapsamda ortaya atılsa da, teknik zorluklar ve maliyet engelleri nedeniyle yerini daha uygulanabilir olan Mısır’daki LNG tesislerine doğrudan gaz taşınması stratejisine bırakmıştır. Ancak bu tercih, yalnızca teknik değil; aynı zamanda siyasi bir tercihtir. Türkiye ve KKTC’yi denklem dışında bırakmak, İsrail-GKRY-Yunanistan-Mısır hattını stratejik bir blok haline getirmek ve Batı'nın Doğu Akdeniz'e yönelik enerji arz güvenliğini bu blok üzerinden tesis etmek amaçlanmıştır. ABD’nin 2024 tarihli yasayla GKRY’yi stratejik ortak ilan etmesi, Avrupa Birliği’nin 2025 enerji altyapı fonlarını bu hattın güçlendirilmesine tahsis etmesi, bu tercihin uluslararası sistemdeki derin karşılığını da net şekilde göstermektedir.
Ancak bu enerji zemini, kendisini koruyacak bir güvenlik çatısı olmadan sürdürülemezdi. İsrail için GKRY giderek ileri karakola dönüşmüş; İsrailli sivillerin adada yoğun biçimde mülk edinmesi, Larnaka ve Baf havalimanlarının İsrail istihbaratıyla entegre çalışmaya başlaması gibi gelişmeler, GKRY'nin egemenlik alanlarında ciddi bir aşınmayı da beraberinde getirmiştir. ABD’nin silah ambargosunu kaldırmasıyla birlikte ortak tatbikatlar, hava sahası kullanımları ve adaya konuşlanabilecek ileri teknoloji sistemleri, adayı sadece........
© İstiklal
