Osmanlı Devleti 1700’lü yılların ikinci yarısından sonra özellikle Rusya karşısındaki savaşlarda peş peşe mağlubiyet yaşamıştır. Hatta mağlubiyetten de öte hezimet yaşamıştır. 21 Temmuz 1774 yılında Osmanlı ve Ruslar arasında imzalanan Küçük kaynarca antlaşmasıyla, Kırım'ın kaybedilmesi ile ilk defa halkı Türk ve Müslüman olan bir bölge kaybedildi ve ilk defa Ruslar Osmanlı Devleti’nin içişlerine müdahale etme hakkına sahip oldular. İlk kez savaş tazminatı ödendi. Osmanlı Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla Yüzyılın en ağır antlaşmasını imzalamıştır.

Osmanlı’nın ağır antlaşmaları bunlarla bitmiyor. Ziştovi ve Yaş Antlaşmaları da tam bir felakettir. İşte şu üç savaş ve şu üç antlaşma bizim sonumuzun (yani Osmanlı’nın sonunun) başlangıcıdır

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı (Ruslar kazandı. Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı.)

1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı (Avusturya kazandı. Ziştovi Antlaşması imzalandı.)

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı (Ruslar kazandı. Yaş Antlaşması imzalandı.)

Bu üç savaş ve bu üç antlaşma birer hezimettir ve bu hezimet şu gerçeği ortaya çıkarmıştır. Osmanlı askeri düzeni 18. yüzyıldan itibaren bozuktur. Bu bozukluklar düzeltilmeden herhangi bir şey yapılamayacağı anlaşıldığından askeri sistemde yenlikler akla gelmiştir. İlk yenilik Niza-ı Cedid adıyla yürürlüğe konmuştur. 3. Selim'in 1774 Kaynarca, 1791 Ziştovi ve 1792 Yaş Antlaşmalarıyla Avusturya ve Rusya ile harbe son verdikten sonra, Devleti düştüğü zorluktan kurtarmak için yapmayı kararlaştırdığı harekat Nizam-ı Cedid anlamıyla anılır. Bu kadar peş peşe gelen askeri yenilgilerden sonra Osmanlı’da ordunun yenilenmesi fikri gündeme geldi ve Osmanlı Devleti’ndeki orduyu ilk yenileme hareketinin adı Nizamı Cedid’dir. Yıl:1792.

Yeni bir nizam vermek anlamındaki Nizâm-ı Cedid, Sultan 3. Selim'in başlattığı bir harekettir. Nizam-ı Cedid, başta ordu olmak üzere her alanda devrin bürokrat ve aydınlarının layihalarını da dikkate alınarak başlatılan bir ıslahat projesidir. Nizâm-ı Cedit çerçevesinde askerî teknik eğitim, ordunun Avrupaî anlayışla yeniden yapılandırılması ve yeni eğitim verilmesi için oluşturulan veya var olanları yeni anlayışa göre güncellemeyi hedefliyordu.

Nizam-ı Cedid hareketi başarısızlıkla sonuçlandı. Eski ordu........

© İstiklal