Dilin akıbeti milletlerin tarihine benzer.

Her dilin bir dini vardır.

Mesela Latince Pagan bir dildir, Yunanca mitolojik Politeist, Almanca Protestan, İtalyanca Katoliktir. Yani değil dini mezhebi bile var.

Mesela bizim dilimiz, Türkçemizi anlamak için

İyi Kur’an-ı Kerim bilgisini bilmezsek, medeniyetimizin manevi hiçbir unsurunu (mesela örfü, âdeti, estetiği, nezaketi sanatı) anlayamayız.

Kütüb-ü Sitte dediğimiz hadis kitaplarını bilmezsek Muhammedîye geleneğini hiç anlamayız.

Süleyman Çelebi’nin mevlidi anlamak için iyi derecede siyer bilgisine sahip olmamız gerekiyor.

Mostar’daki taş hilal denen köprünün basamaklarını 99 adet yapan medeniyetimizi anlamak için iyi bir İslami kültüre sahip olmak gerekir.

Her şey elifi, hilali laleyi anlatır.

Daha somut bir örnek verelim

“Ayşe Hanım akşam ezanından biraz önce ruhunu teslim etti.” ifadesini inceleyelim:

1-Ayşe Hanım’ın ruhu,

2-Bu ruh ona emanettir,

3-Bu cemiyette vakitler ezanla tayin ediliyor,

4-Bu ifade Müslüman bir kişiye aittir.

Bir düşünür: “Bir milletin dilini araştırınız, o milletin dilinde bütün inancını bulursunuz. Bir milletin oyunlarını araştırınız, o milletin oyununda bütün inancını bulursunuz.”

Eğer çocuk oyunda o cemiyetin inançlarını oynamıyorsa o çocuk büyüdüğünde cemiyete ayak uydurmakta zorlanır. Biraz önceki örneğe geri dönecek olursak:

1-Ayşe Hanım, Roza, Elizabet değil.

2-Teslim etti: Bu ruh ona ait değildir, emanettir. Ayette “ Venefehtu fihi min ruhi.” denilmiştir.

3-Ayşe Hanım ölümden şikâyetçi değildir çünkü ruhunu ona teslim etmiştir. Müslüman teslimiyet içindedir. Allah’ın kaderi tecelli ettiğinde şikâyet etmez, kabul eder.

Yine Biz Allah’ın varlığına inanırız. Yahya Kemal “Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden/ birçok seneler geçti dönen yok seferinden.” der.

İslam inancında Allah birdir, Allah kesret âlemine tecelli edince âlem olmuştur. Ama “bir”i kaldırdılar. “Birçok kez” yerine “çoğu kez”; “biraz sonra” yerine de “az sonra” dediler.

Bunlar tesadüfi değil, kasıtlı yapıldı. Evvelden “Öğleden........

© İnsaniyet