Son zamanlarda gözaltına alınan kişilerin sayısında artış yaşanırken, bu süreçte bireylerin en çok ihtiyaç duyduğu konu hukuki haklarını bilmek ve bu haklarını nasıl kullanacaklarını öğrenmektir. Gözaltına alınan bir kişi, bir avukata ulaşarak kendisini en iyi şekilde savunabilir ve gözaltı sürecinin hukuka uygun bir şekilde ilerlemesini sağlayabilir. Peki, bir avukat gözaltında bulunan kişiye nasıl yardımcı olur? Hangi haklar kullanılabilir? İşte gözaltı sürecinde merak edilen sorular ve yanıtları:

1. Gözaltına Alınan Bir Kişinin Hakları Nelerdir?

Gözaltına alınan herkesin, Türk hukuk sisteminde anayasal güvencelerle korunan temel hakları vardır. Bu haklar şunlardır:

- Avukat Talep Etme Hakkı: Gözaltındaki kişinin, bir avukat isteme hakkı vardır. 18 yaşından küçükler ve bazı suçlarla gözaltına alınanlar için avukat bulundurmak zorunludur.

- Susma Hakkı: Gözaltındaki kişi, ifade verirken susma hakkını kullanabilir. Kendisini zor durumda bırakacak veya aleyhine kullanılabilecek hiçbir beyanda bulunmak zorunda değildir.

- Yakınlarına Haber Verme Hakkı: Gözaltına alınan kişi, bir yakınına durumunu bildirme hakkına sahiptir.

- Gözaltı Süresine Uyulması: Gözaltı süresi, olağan koşullarda 24 saat ile 4 gün arasında değişir. Bu süre, her durumda yasal sınırlar içinde kalmalıdır.

2. Bir Avukat Gözaltındaki Kişiye Nasıl Yardımcı Olabilir?

Bir avukat, gözaltına alınan kişiye hukuki destek sağlayarak sürecin daha sağlıklı ilerlemesine katkıda bulunur. Avukatın gözaltındaki kişiye hangi konularda yardımcı olabileceği aşağıda açıklanmıştır:

a) İfade Sürecinde Müdahale ve Danışmanlık: Gözaltındaki kişinin ifadesi alınırken, avukatının yanında bulunması yasal bir haktır. Avukat, müvekkilinin kendisini yanlış ifade etmesini veya suçlayıcı beyanlarda bulunmasını önler.

Örneğin, avukat müvekkiline susma hakkını kullanmasını tavsiye edebilir ya da polis tarafından yöneltilen sorulara verdiği cevapların etkilerini açıklayabilir.

- Avukat, gözaltındaki kişinin zorla veya baskı altında ifade vermesini engelleyebilir. Polis veya savcı tarafından yapılan usulsüz sorgulamalara anında müdahale ederek bu durumların tutanak altına alınmasını sağlar.

b) Delillere ve Dosyaya Erişim

- Avukat, müvekkiline yöneltilen suçlamaları öğrenmek ve suç dosyasını incelemek için yetkilidir. Dosya incelemesi sayesinde, gözaltındaki kişinin hangi delillere dayanarak suçlandığını öğrenir ve buna uygun bir savunma stratejisi geliştirir.

- Lehte Delil Toplama ve Hak İhlallerini Belgeleme

Avukat, müvekkilinin lehine olabilecek delilleri toplayabilir ve gözaltı süresinde yaşanabilecek hak ihlallerini (örneğin, kötü muamele veya uzun gözaltı süresi) kayda geçirip, gerektiğinde suç duyurusunda bulunabilir.

3. Gözaltı Süresinin Takibi ve Serbest Bırakılma Girişimleri

- Gözaltı Süresi:

Kanuna göre gözaltı süresi normal koşullarda en fazla 24 saattir. Ancak toplu suçlarda bu süre 4 güne kadar uzatılabilir. Avukat, gözaltı süresinin hukuka uygun şekilde uygulanmasını takip eder. Yasal süre dolmadan müvekkilinin hâkim önüne çıkarılmasını talep edebilir.

- Avukat, Serbest Bırakılma İçin Ne Yapabilir?

Avukat, müvekkilinin serbest bırakılması için savcılık ve Sulh Ceza Hakimliği nezdinde gerekli başvuruları yapar. Tutuklama kararı verilirse, bu karara itiraz ederek adli kontrol veya serbest bırakılma yönünde hukuki girişimlerde bulunabilir.

4. Kötü Muamele ve Hak İhlallerine Karşı Müdahale

Gözaltında işkence, kötü muamele veya baskıya maruz kalan bir kişi, bunu avukatına bildirdiğinde, avukat derhal gerekli yasal başvuruları yapabilir. Savcılığa suç duyurusunda bulunarak sorumluların cezalandırılmasını talep edebilir ve müvekkilinin güvenliğinin sağlanmasını isteyebilir.

Gözaltına alınan kişilerin temel haklarından biri, kötü muameleye karşı korunmak ve avukatlarıyla........

© Hukuki Haber