menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Avukat İletişiminde Sandwich Tekniği: Yapıcı Eleştiri Sanatı

7 30
17.10.2025

Avukat muhakemesi ne kadar mantıksal kesinlik ve prosedürel titizlik gerektirse de mesleki başarı yalnızca derin hukuki bilgiye değil, aynı zamanda etkin iletişim becerilerinin ustaca kullanılmasına da bağlıdır. Bir avukatın meslek hayatındaki muhatapları geniş bir yelpazeye yayılır: stajyer avukatlar, ofis personeli ve müvekkillerle, duruşma salonlarında hâkim ve savcılarla, hatta karşı tarafın avukatıyla yürüttüğü diyaloglarda sürekli bir iletişim dinamiği devreye girer. Bu çeşitliliğin her noktasında, olumsuz bir durumu, bir hatayı ya da eksikliği açıklamak gerektiğinde ortaya çıkan en temel mesleki zorluk şudur: Eleştiri, nasıl kırıcı olmadan ama aynı zamanda yapıcı biçimde dile getirilebilir?

İşte bu sorunun cevabı, yönetim ve psikoloji alanlarında iyi bilinen ancak hukuk mesleğinde yeterince değerlendirilmeyen bir teknikte yatmaktadır: Sandwich Tekniği.

Sandwich Tekniği Nedir?

Sandwich Tekniği, yapıcı geri bildirim ve eleştiriyi etkili bir şekilde sunmanın basit ama oldukça güçlü bir yöntemidir. Adını, üç aşamalı yapısından alır: olumsuz veya eleştirel bir mesaj, iki olumlu ifadenin arasına yerleştirilir.

Formülü şu şekilde özetlenebilir:

1. Olumlu Başlangıç: Takdir veya olumlu bir gözlem (Alt ekmek)

2. Yapıcı Eleştiri: Geliştirilmesi gereken net ve spesifik alan (İçerik)

3. Destekleyici Kapanış: Güven ve motivasyon mesajı (Üst ekmek)

Bu teknik, aşamalı yapısı sayesinde muhatabın mesajı daha kolay kabul etmesini sağlar, özsaygısını korur ve gelişimi için motivasyon kaynağı teşkil eder.

Tekniğin Arkasındaki Psikoloji: Algısal Etki Mekanizması

Sandwich Tekniği'nin başarısı tesadüfi değildir; insan algısının ve iletişim psikolojisinin temel prensiplerine dayanır. Tekniğin muhatap üzerindeki olumlu etkisini yaratan mekanizmalar şunlardır:

1. Savunma Mekanizmasını Aşma: İnsan beyni, doğrudan eleştiriyi bir tehdit olarak algılamaya ve anında savunma mekanizmalarını (inkâr, karşı saldırı vb.) devreye sokma eğilimindedir. Olumlu bir başlangıç yapmak, bu tehdit algısını ortadan kaldırır. Kişi kendini güvende hisseder, gardını indirir ve bu sayede ortadaki yapıcı eleştiriyi daha objektif bir şekilde dinlemeye ve kabullenmeye açık hale gelir.

2. Bilişsel Çerçeveleme: Bu teknik, eleştirinin sunulduğu bağlamı tamamen değiştirir. Eleştiri, tek başına bir "hata" veya "başarısızlık" olarak değil, genel olarak takdir edilen bir performansın içindeki "geliştirilebilir bir alan" olarak çerçevelenir. Olumlu ifadeler, tüm konuşmanın tonunu "yargılayıcı" olmaktan çıkarıp "destekleyici" bir tona büründürür.

3. Öncelik ve Sonralık Etkisi: Psikolojide iyi bilinen bu etkiye göre, insanlar bir iletişimde en çok ilk söylenenleri (öncelik) ve son söylenenleri (sonralık) hatırlama eğilimindedir. Sandwich Tekniği, bu iki kilit noktaya olumlu mesajları yerleştirerek, muhatabın zihninde görüşmeden........

© Hukuki Haber