Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu 2024/1 E. 2025/2 K. 16.05.2025 sayılı kararı ile yerleşik içtihadı; “avans tapu” uygulamasından döndü. Kararın olumlu ve olumsuz yönlerini ele almadan önce, bazı ön açıklamalarda bulunulması yararlı olacaktır.

Türkiye’de inşaat sektöründeki sözleşme uygulamalarının büyük çoğunluğunu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri (APKİS) oluşturmasına rağmen, bu sözleşme türüne özgü açık ve kapsamlı bir yasal düzenlemenin bulunmaması dikkat çekicidir. Kanaatimizce APKİS, doğrudan kanun düzeyinde bir düzenlemeye ihtiyaç duymaktadır. Bu mümkün olamıyorsa dahi, en azından uygulamaya rehberlik edecek nitelikte bir yönetmelik (APKİS uygulama yönetmeliği gibi) hazırlanması gereklidir. Mevcut durumda, söz konusu sözleşmelere ilişkin sorunların büyük ölçüde yargı içtihatlarıyla çözülmeye çalışıldığı görülmektedir. Nitekim bugüne kadar Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu nezdinde APKİS’e dair 400’e yakın karar verilmiş olmasına rağmen, bu içtihatların uygulamada yaşanan sorunlara ne ölçüde çözüm ürettiği tartışmaya açıktır.

Üzerinde durulması gereken bir diğer önemli husus ise, yüksek yargı mercilerinin dahi hukuki terimlerin kullanımında zaman zaman hataya düşmeleridir. Oysa hukuk fakültelerinde bir öğrencinin sınavda temel bir hukuki terimi yanlış kullanması, ‘fahiş hata’ kapsamında değerlendirilerek cevabın, hatta kimi zaman sınav kâğıdının tümünün geçersiz sayılmasıyla sonuçlanmaktadır. Bu durumda, yüksek yargı kararlarında temel hukuk kavramlarının yanlış kullanımının süreklilik kazanması ve bu durumun adeta olağan bir uygulama hâline gelmesi kaygı vericidir. Özellikle 'kat karşılığı inşaat sözleşmesi', 'ayni etkili dönme, ‘avans tapu' ve 'geriye etkili fesih' gibi hatalı kavramların yargı merciilerince kullanılması, yalnızca terminolojik bir sorun değil, aynı zamanda uygulamada ciddi sonuçlar doğurabilecek yapısal bir meseledir. Bu bağlamda, hukuki terminolojinin doğru ve tutarlı biçimde kullanımı, hem teorik hem de uygulamaya yönelik bir öncelik olarak ele alınmalıdır.… Şimdi güncel İBK’ya gelecek olursak;

Yargıtay’ın yerleşik avans tapu içtihadına göre Yargıtay; arsa sahibinin arsa paylarını başlangıçta........

© Hukuki Haber