“CHP’nin yükseköğretim programı, demokrasi, özerklik, eşitlik, toplumsal cinsiyet ve kamusallık gibi değerler açısından güçlü bir duruş ortaya koymaktadır.”

“Türkiye’nin artık niceliksel büyümeyi aşmış, niteliksel dönüşüme odaklanan, standartları tanımlanmış, ölçülebilir ve hesap verebilir bir yükseköğretim reformuna ihtiyacı vardır.”

İstanbul Aydın Üniversitesi, STEM Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Devrim Akgündüz ile CHP’nin yeni yükseköğretim programını konuştuk.

CHP’nin yükseköğretim programı hangi temel omurgaya dayanıyor ve bu omurga çağın üniversite anlayışını karşılıyor mu?

CHP’nin yükseköğretim programı, omurgasını “demokratik, özerk, kamu yararı güden ve fırsat eşitliğini önceliklendiren üniversite” yaklaşımına dayandırıyor. Programda “üniversitelerin siyasi baskılardan arındırılacağı, yönetim ve atama süreçlerinin liyakat esasına göre yeniden düzenleneceği” yönündeki ifadeler güçlü bir demokratikleşme iradesi taşımaktadır. Aynı şekilde “üniversitelerin toplumsal sorumluluk üstleneceği ve özgür bilim ortamının güçlendirileceği” vurguları, Türkiye yükseköğretiminin uzun yıllardır ihtiyaç duyduğu bir çerçeveye işaret etmektedir. Ancak eleştirel bir gözle bakıldığında bu ilkelerin henüz bir sistem mimarisine dönüşmediği görülür. Örneğin programda yer alan “özerk üniversite yönetimi” ifadesi, Avrupa Üniversiteler Birliğinin (EUA) dört eksenli özerklik modeli (akademik, mali, yönetsel ve personel özerkliği) ile ilişkilendirilmemekte; bu özerkliğin nasıl güvence altına alınacağı tanımlanmamaktadır. Rektör seçimi, senato yapılanması, kurum içi denetim mekanizmaları gibi üniversite yönetiminin en kritik alanları ilkesel olarak ve belirsiz bırakılmıştır. Kısacası CHP’nin programı doğru değerleri dile getirmekte fakat üniversitenin geleceğini belirleyecek yönetişim mimarisini kurumsal bir netlikte tarif etmemektedir.

Program beceriler, yetkinlikler ve akademik içerik açısından nasıl bir yükseköğretim anlayışı sunuyor?

Programda “çağın gerektirdiği bilgi, beceri ve yetkinlikleri kazandıran bir yükseköğretim hedeflenecektir” şeklindeki ifadeler yer almakta ve bu, üniversitenin temel sosyal işlevine dair olumlu bir yönelimi temsil etmektedir. Ancak yükseköğretimin bugün karşı karşıya olduğu dönüşümün niteliği düşünüldüğünde, bu ifade tek başına yeterli değildir. Dünya üniversiteleri son on yılda disiplin temelli bir yapıdan yetkinlik temelli bir yapıya geçmiştir; mikro sertifika sistemleri, modüler öğrenme yolları, esnek kredi sistemleri ve yaşam boyu öğrenme ekosistemleri artık modern üniversite mimarisinin vazgeçilmez parçalarıdır. CHP’nin programında “üniversitelerde dijital altyapı güçlendirilecektir” gibi genel ifadeler bulunsa da bu dönüşümün araçları açık biçimde tanımlanmamaktadır. Örneğin programdaki “açık öğretim sisteminin dijital teknolojilerle güçlendirileceği” vurgusu doğru bir perspektif taşırken, bu dijitalleşmenin içerik üretimi, ölçme-değerlendirme, yapay zekâ tabanlı öğrenci izleme sistemleri ya da kişiselleştirilmiş öğrenme yolları ile nasıl bütünleşeceği belirtilmemektedir. Üniversitenin artık sadece ders verilen bir mekân değil çok katmanlı bir yetkinlik üretim merkezi olduğu gerçeği programda yeterince somut karşılık bulmamaktadır.

Dijital dönüşüm, yapay zekâ entegrasyonu ve teknoloji transferi açısından program nasıl bir çerçeve........

© HalkTV