ABD’ye yapılan ithalata gümrük tarifelerini artırarak dünyayı kasıp kavuran Başkan Donald Trump ilk haftada ikinci geri adımını attı. Beklenmedik düzeyde ve 1909 sonrasının en yüksek vergi oranlarına çıkılmasıyla hem ülkelerde hem de küresel piyasalar büyük bir şok yaşarken ABD piyasaları büyük depremle sarsıldı.

➔ Her kriz ortamında paranın sığınağı haline gelmiş olan ABD hazine tahvilleri ile dolar sert satışlarla bu kez tersi bir eğilime girdi.

➔ Çünkü dünya ülkeleri, müttefikleri ve dostları ABD Başkanına, devletine ve piyasalarına güvenini yitirdi. Başkan değişir, piyasalar konjonktür döner, yeniden güven sağlayabilir ama devlet kalıcı. Devletin güven yetirmesi bunların ötesinde çok daha önemlidir ve bu güveni geri kazanması da hepsinden zordur.

➔ Ve bizlerin gördüğü ilk kez üç büyük güvensizlik bir araya geliyor ve kriz yaşanıyor. ABD Başkanına ve devletine güvensizlik, ABD Hazine tahvillerine güvensizlik ve dolara güvensizlik. Doğal olarak da Amerika varlıklarına sert satışlar geldi ve sermaye başka ülkelere yöneldi.

DOLARA, ABD’YE VE TAHVİLİNE GÜVENSİZLİK

➔ Dolar hızla zayıflarken dünyanın temel faizi kabul edilen ABD 10 yıllık tahvilleri enflasyonun düşük gelmesine, Fed’den bu yıl 4 faiz indirimi beklenmesine rağmen güçlü satış yedi. 10 yıllıkların faizi yüzde 3.86’ya kadar inmişken bir haftada yüzde 4.59’a kadar çıktı ve haftayı da yüzde 4.49’dan kapattı.

➔ Tahvilden, hisse senetlerinden ve riskli varlıklardan çıkan para altına, ABD dışına, Japon Yenine ve İsviçre Frangına gitti, kendine yeni sığınılacak limanlar buldu.

➔ Trump’ın yeni gümrük oranlarını açıkladığı 2 Nisan’dan 11 Nisan’a kadar geçen 7 iş gününde doların büyük paralara karşı kaybı yüzde 3.6’yı buldu.

➔ Euro da dolara karşı 1.1360’a yükselerek yüzde 4.6 arttı.

➔ Gelişmekte olan ülke paralarının değeri ilk kez bir finansal krizde değer kaybetmiyor. Çünkü değer kaybeden artık dünya rezerv parası olarak dolar.

➔ Dolar karşısında İsviçre Frangı aynı tarihlerde yüzde 7.6 yükselirken Japon Yeni yüzde 3.7 değerlendi.

➔ Güvenli liman olarak sığınılan altının ons fiyatı 3.236 dolara yükseldi ve 2 Nisan sonrası 3.2 değerlendi. Geçen yıl yüzde 27 artan altın bu yıl yüzde 23 daha yükseldi.

➔ 2-11 Nisan tarihleri için ABD borsalardaki kayıp ise yüzde 6.6’yı buldu. Ancak yaşanan krizin en şiddetli günü olan pazartesi kayıp yüzde 15’i bulmuştu.

BİR HAFTADA İKİNCİ GERİ ADIM

➔ Dolar, tahvil ve borsalarda ABD’nin kaybı 10 trilyon doları geçince yüksek gümrük duvarlarından ilk geri adımın işareti pazartesi günü Trump’ın danışmanından geldi. Beyaz Saray bunu yalanladı ama piyasalar da uçuruma düşmekten kurtuldu.

➔ Trump çarşamba günü de Çin hariç diğer ülkelere yüzde 10 oranının uygulaması şartı ile yüksek gümrük vergilerini 90 gün ertelediğini açıkladı. Piyasalar Perşembe günü kayıplarının yaklaşık yarısını geri aldı. Cuma günü yeniden satışlar hakim oldu.

➔ Hafta sonu geldiğinde ABD Çin’e yüzde 145, Çin ABD’ye yüzde 125 gümrük vergisi uyguluyordu.

➔ İkinci geri adım da hafta sonu geldi. Bu kez Çin’den ithal edilecek akıllı telefonlar, aksesuarları, bilgisayarlar, çipler olmak üzere teknoloji ürünleri vergiden muaf tutuldu.

➔ Bunların hemen ABD’de üretilemeyeceği, gümrük vergileriyle iki hatta üç katına fiyatlanacağı anlaşıldı. Teknoloji şirketleri de herhalde baskı kurdu. En çok Apple, Nvidia’yı etkileyecek bu kararla Çin’in ABD’ye ihracatının yaklaşık dörtte biri eski düzende devam edecek.

➔Çin'de üretilen iPhone, iPad ve Mac gibi Apple ürünlerinin yanı sıra yarı iletken çipler, güneş panelleri, düz ekran TV panelleri, USB bellekler, hafıza kartları ve SSD sürücüler muafiyet kapsamına alındı.

TOPARLANMA NEREYE KADAR?

➔ En yüksek........

© Habertürk