SSCB’nin yıkılması insanlığı sarsan ve dünyayı alt üst eden global bir depremdi. Bununla beraber bu gelişmeden direk yani derinden etkilenen coğrafyalar; Doğu Avrupa, Baltıklar, Balkanlar, Kafkasya, Orta Asya, Kafkasya, Kuzey Afrika ve Orta Doğuydu. Bu coğrafyalardaki memleketlerin bir kısmı SSCB’nin bünyesindeydi. Bir kısmı SSCB’nin sömürgesi konumundaki Doğu Bloku devletleriydi. Bir kısmında ise rejimler sırtını Sovyetlere dayamışlardı. Varlıklarını SSCB ile kurdukları ilişki sayesinde sürdürebiliyorlardı.

Doğu Blokuna mensup olan Avrupa devletleri ve Baltık ülkeleri SSCB yıkıldıktan hemen sonra NATO’ya ve AB’ye kabul edildiklerinden talihliydiler. Zira depremi olabilecek en az hasarla atlattılar. Çekoslovakya ikiye bölünmüş olmasaydı haritada değişiklik bile olmadı diyebilirdik.

Balkanlar için de aynı şeyi söyleyemeyiz. SSCB’den sonra Yugoslavya yedi parçaya bölündü. Bölünme yüz binlerce insanın öldüğü, katledildiği hatta soykırıma tabi tutulduğu bir süreçten sonra gerçekleşti. Hala ‘’taşlar yerine oturdu’’ denilemez.

Zira Sırbistan’da ve Romanya’da Macarların yaşadığı bölgelerin önce bağımsız olmasını sonra Macaristan’a katılmasını savunan güçlü ayrılıkçı akımlar var. Sırbistan halen Kosova’nın bağımsızlığını tanımadı. Bosna-Hersek’i oluşturan iki federe devletten biri olan Sırp cumhuriyeti Sırbistan’a katılmayı hedefliyor. Arnavut milliyetçileri Kosova, Arnavutluk ve Makedonya’da Arnavutların yaşadığı coğrafyayı birleştirerek Büyük Arnavutya’yı kurmanın peşinde.

SSCB üyesi olan Doğu Avrupa ve Kafkasya ülkeleri ise Balkan ülkelerinden de büyük sorunlar yaşadılar. Moldovya fiilen ikiye bölündü. Bağımsızlığını ilan eden Transdinyester Bölgesi gerçekte Rusya’ya bağlı. Gürcistan üçe bölündü. Abhazya ve Güney Osetya kağıt üzerinde bağımsız olsalar da komşuları olan Rusya’yla bütünleştiler. Ukrayna ise önce Kırım’ı kaybetti. Şimdi doğusunu kaybediyor. Ölen üç yüz bine yakın genç, sakat kalanlar ve ülkeyi terk edenler de cabası.

Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da Cezayir, Libya, Sudan, Güney Yemen, Suriye ve Irak sırtını Sovyetlere dayayan rejimler tarafından yönetiliyorlardı. Bu devletlerin tamamı iç savaş yaşadı. Cezayir dışında hepsinde rejim değişti. Bir kısmı işgal edildi. Bu süreçte dokuz milyona yakın insan öldü. Beş milyon kadarı sakat kaldı. Yirmi milyon insan ülkesini terk etti. Ülke içinde yer değiştirenler yirmi milyondan da fazla.

Sovyetler Birliği dağıldığında Orta........

© Habererk