Venezüella 1958’den 1999’a kadar demokrasiyle yönetildi. İktidara bazen merkez sağ bazen merkez sol partiler geldi. Bazen de merkez partiler koalisyon hükümetleri kurdular. 1970’li ve 80’li yıllarda Güney hatta Latin Amerika’nın en zengin ülkesiydi. Portekiz, İspanya, Türkiye ve Yunanistan’dan daha müreffehti.

Buda gayet normaldi zira Venezüella dünyanın en zengin petrol yataklarına sahip. Uzun yıllar dünyanın en büyük petrol üreticisiydi. Bu unvanı kaybettiğinde ikinci en büyük üreticiydi. Bir örnek vermek gerekirse OPEC kurulduğunda yani 1960 senesinde Venezüella’nın günlük üretimi İran, Irak ve Suudi Arabistan’ın iki, Kuveyt’in bir buçuk katından fazlaydı.

Venezüella petrol bulunmadan öncede komşularından ve birçok Avrupa ülkesinden daha kalkınmıştı. Zira toprakları bereketli ve madenler açısından zengindi. Uzun yıllar, tarım çökene kadar kahve, kakao, tropikal meyveler, tütün, şeker kamışı ve soyada lider üreticiydi. Çok zengin altın, boksit, alüminyum ve demir rezervlerine sahipti.

Peki nasıl oldu da bu günlere gelindi? Venezüella, kapitalist sisteme, 1920’lerin ikinci yarısında yani petrol bulunduğunda eklemlendi. Yani önce kontrollü serbest ekonomiyi, otuz yıl kadar sonra liberal demokrasiyi benimsedi. Ülke, demokrasiye geçilmesinden Chavez’in başkan seçilmesine kadar İMF ve Dünya Bankasının önerdiği politikalarla idare edildi.

İMF’nin en önemli amacı petrol ve maden üretimlerini artırmaktı. Bu nedenle petrol arama ve çıkarma faaliyetlerini öncelediler. Petrol genelde zirai üretimin yoğun olduğu, sulu tarım yapılan nehir kenarlarındaydı. Kahve, kakao ve meyve ağaçları söküldü, petrol arandı. Eğer bulunursa petrol çıkarıldı. Bulunmazsa ağaçlar yeniden ekilmedi. Zira çevrede petrol üretildiğinden verimlilik düşmüştü.

Yasal düzenlemelerle tarlalarını ve bahçelerini ucuz fiyatlarla satmaya zorlanan köylüler şehirlere yığıldılar. Şehirlerin varoşlarında, teneke evlerde yaşamaya başladılar. Yeni kurulan sanayi tesislerinde düşük ücretler karşılığında çalıştılar. Olmayacak ve ölmeyecek kadar kazandılar.

Venezüella’nın petrol ve maden üretimi hızla........

© Habererk