12. Zirvenin Gebele’de toplanması iki açıdan dikkat çekiciydi. Gebele, Azerbaycan’ın en kuzeyinde, Rusya sınırında, yüz bin nüfuslu bir kasaba. Azerbaycan ile Rusya arasında yüksek gerilim varken, Rusya sınırında düzenlenen TDT Zirvesine, Türk devletlerinin hepsinin liderler seviyesinde katılması Moskova’ya bir mesaj.

Aliyev, uluslararası toplantıları, ülkenin değişik yörelerinde yapmaya özen gösteriyor. Bu yöntemle refahın daha dengeli dağılmasını amaçlayan politikalar takip ettiğini gösteriyor. Merkeze uzak, yüz bin kişilik bir kasabada, sekiz devlet başkanını heyetleriyle birlikte, karşıladı, ağırladı ve uğurladı Aliyev. Binden fazla katılımcının iştirak ettiği toplantılar başarıyla düzenlenebildi.

Türk devletlerinde zenginleşmenin metropollerle ve üst kesimlerle sınırlı kalmamasının, refahın ülkenin tamamına ve toplumun bütün kesimlerine olabildiğince adil ve dengeli şekilde yayılmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Bu sağlanmazsa dört yıl önce Kazakistan’da yaşadığımıza benzer toplumsal patlamalar kaçınılmaz olur.

Ana gündemin güvenlik olduğu zirvede hepsi birbirinden önemli kararlar alındı. İlk olarak güvenlik alanındaki iş birliğini geliştirmek hususunda mutabakat sağlandı. Bu çerçevede devletlerin savunma sanayilerinin ve istihbarat teşkilatlarının entegrasyonuna ve ordular arasındaki ilişkilerin yoğunlaştırılarak daha fazla ortak tatbikat yapılmasına karar verildi. Türk devletlerinin Türkiye’nin savunma sanayi şirketlerine tam erişimlerinin sağlanmasında anlaşıldı. Bu karar, Türk devletlerinin savunma sanayilerinde kaldıraç etkisinde bulunacaktır.

İkinci önemli karar TDT PLUS konseptinin kabul edilmesiydi. Bu yapıya Pakistan, Kore, Japonya, Kosova, Bosna-Hersek, Gürcistan, Arnavutluk, Tacikistan, Bangladeş, Moğolistan ve Finlandiya gibi Turani ve/veya Türk dostu devletler dahil edilecekler. Böylece hem TDT güçlenecek hem de Türk devletleriyle bu devletler arasındaki ilişkiler geliştirilecek. Uluslararası sorunların çözümünde beraber hareket edilecek.

Üçüncü önemli karar, üye ülkelerin -aynı BM ve NATO gibi-TDT nezdinde daimi temsilci bulundurmalarıydı. Bugüne kadar teşkilat üye ülkelerden kopuktu. Gündemler toplantıdan toplantıya değerlendiriliyordu.........

© Habererk